Το νερό στον τόπο και το χρόνο

Εικαστική - Θεατρική - Μουσική παρουσίαση θρύλων - λογοτεχνίας σε σχέση με το υγρό στοιχείο

Συραγώ Χορταριά,  Σοφία Σκαλιδάκη, Hρώ Κουλιεράκη, Ειρήνη Βαλεργάκη

1ο Δημοτικό Σχολείο Αγίας Μαρίνας

Περίληψη

Τα τρία τμήματα Δ΄τάξεως του 1ου Δημοτικού Σχολείου Αγίας Μαρίνας, ασχολήθηκαν με δύο προγράμματα που απασχόλησαν τόσο τους εκπαιδευτικούς των τμημάτων, όσο και τους εκπαιδευτικούς ειδικοτήτων και αναδείκνυαν τη διαχρονική πολύπλευρη αξία του πόρου του νερού. Οι μαθητές διαθεματικά κατά την ώρα της ευέλικτης ζώνης αλλά και των υπόλοιπων διδακτικών αντικειμένων και όπου αυτό ήταν δυνατόν προσέγγισαν περιβαλλοντικά, μουσικά , θεατρικά , εικαστικά και λογοτεχνικά το νερό. Οι εκπαιδευτικές επισκέψεις και οι ποικίλες δράσεις των μαθητών ήταν στοχευμένες για την ευαισθητοποίηση των παιδιών στο θέμα αυτό. Στο πρόγραμμα μαθητικής δημιουργίας θα παρουσιαστούν δράσεις των μαθητών σχετικές με το νερό, και εν συντομία οι περιβαλλοντικές παράμετροι που δόθηκαν στους μαθητές κατά το πρόγραμμα.

Το νερό στον τόπο και τον χρόνο

Λέξεις κλειδιά

Λογοτεχνία, θεατρική έκφραση, περιβαλλοντική προσέγγιση, ιστορικότητα, ενέργεια του νερού.

Κατηγορία προγράμματος

Πολιτιστικών θεμάτων

Εισαγωγή

Τη σχολική χρονιά που διανύουμε δύο προγράμματα  με  εσωτερική συνάφεια σε σχέση με το νερό πραγματοποιήθηκαν στη σχολική μονάδα. Το ενδιαφέρον των μαθητών διατηρήθηκε αμείωτο καθώς πληθώρα διδακτικών αλλά και παιδαγωγικών στόχων βρήκαν εφαρμογή μέσα από επιτόπιες   μελέτες με πειράματα, σε σχέση με το νερό, συνεργασία με φορείς που ασχολούνταν με το θέμα αυτό όπως το ΚΠΕ Αρχανών, επισκέψεις σε μουσεία , υδροβιότοπους αλλά και τη μονάδα αφαλάτωσης του Δήμου Μαλεβιζίου, χορωδία , μουσικές, δρώμενα , εικαστικές παρεμβάσεις κ.ά.

Τα δύο προγράμματα , ξεκίνησαν με τους ίδιους βασικούς διδακτικούς στόχους , αλλά ξεδιπλώθηκαν σε διαφορετικές κατευθύνσεις στην πορεία , κάτι που έδωσε τη δυνατότητα να καλυφθεί το θέμα «νερό», πολύπλευρα, και να μελετηθεί πολυδιάστατα. Επίσης οι δημιουργικές δράσεις των μαθητών να έχουν ποικιλομορφία και να καλύπτουν τόσο τον περιβαλλοντικό , όσο και τον πολιτιστικό χαρακτήρα που θέλαμε να έχει το πρόγραμμα. Θέματα αγωγής υγείας ,μας απασχόλησαν εμβόλιμα καθώς όλες αυτές οι διαστάσεις σε καθετί που μελετούμε  αναδύονται στην πορεία , αρκεί να επιδιώκουμε να εστιάσουμε σε αυτά που κρίνονται σημαντικά και  εύληπτα σε σχέση πάντα με την ηλικία και τα ενδιαφέροντα των  μαθητών.

Η πραγματοποίηση δύο προγραμμάτων αφορά στην τεχνική δυσκολία που αντιμετωπίσαμε ως σχολείο με τρία τμήματα  στην Δ ΄τάξη και αντίστοιχα αυξημένο αριθμό εκπαιδευτικών  που συμμετέχουν σε αυτά.

Συγκεκριμένα συμμετέχουν οι εκπαιδευτικοί των τμημάτων Ξενικάκης Εμμανουήλ Δ3 , Χριστοδουλάκης Κων/νος παράλληλη στήριξη   Δ3, Σκαλιδάκη Σοφία Δ1,  Βαλεργάκη Ειρήνη Δ2 Το συντονισμό των προγραμμάτων και το θεατρολογικό μέρος  ανέλαβε η  Δ/ντρια Χορταριά Συραγώ, τη μουσική και τη χορωδία η κα  Κουλιεράκη Ηρώ , στα εικαστικά η κα Μπακαλούμα Ευγενία, στις φωτογραφίες και την παρουσίαση power poiντ η κα Τζορμπατζάκη Αγγελική . Να ευχαριστήσουμε επίσης θερμά τον κο Αριστείδη Παγωμένο για την κατασκευή του πηγαδιού, τον κο Αθανασάκη που βιντεοσκόπησε και μοντάρισε τα πλάνα των θεατρικών δρώμενων , το ΚΠΕ Αρχανών για το επιμορφωτικό σεμινάριο καθώς και την παροχή υλικού για τα πειράματα των μαθητών , τη ΔΕΥΑ Μαλεβιζίου και συγκεκριμένα τον προϊστάμενο κο Κουγιουμτζάκη για την ενημέρωση και ξενάγηση των μαθητών , το Μουσείο Ενέργειας ,αλλά και όλους τους γονείς που πρόθυμα συνεργάστηκαν σε ότι ζητήθηκε από το σχολείο, ώστε να ολοκληρωθούν οι παρουσιάσεις.

Παιδαγωγικοί στόχοι

Κάθε πρόγραμμα που συντελείται διαθεματικά και απασχολεί  μαθητές διαφορετικών τμημάτων ίδιας τάξης ή και διαφορετικών τάξεων εμπεριέχει το βασικό στοιχείο της ανταλλαγής καλών πρακτικών ,και συνεργασιών.

Οι βασικοί παιδαγωγικοί στόχοι για εμάς όπως αναδύθηκαν μέσα από το πρόγραμμα ήταν:

• Οι μαθητές να εκτιμήσουν το φυσικό πόρο, του νερού,  και να αξιολογήσουν τη σημασία του στη ζωή στον πλανήτη. Να διαμορφώσουν στάσεις  και συνήθειες που θα συμβάλλουν στην εξοικονόμηση του πόρου.
• Οι μαθητές να  συνεργασθούν ώστε να αποδώσουν  εικαστικά , λογοτεχνικά και θεατρικά, αφίσες ,κείμενα, ποιήματα, τραγούδια και θεατρικά δρώμενα  . Η ευαισθητοποίηση των μαθητών αλλά και οι δημιουργικές καλλιτεχνικές τους αναζητήσεις και τάσεις βρίσκουν πρόσφορο έδαφος.
• Να λειτουργήσουν με ατομική αλλά και συλλογική ευθύνη στις παρουσιάσεις τους  και να μπουν σε ευγενή άμιλλα .
• Να πειραματισθούν, να γνωρίσουν και να καλλιεργηθούν ως συνειδητοποιημένοι εν δυνάμει υπεύθυνοι πολίτες  για τις επιπτώσεις των περιβαλλοντικών παρεμβάσεων και στο νερό.

Ο τόπος τους, το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον, τα επιτεύγματα για τα οποία αξίζει να είναι περήφανοι, αλλά και όσα θα πρέπει να θιγούν ώστε η συλλογική συνείδηση να καλλιεργηθεί από τις μικρές ηλικίες, να προκύψουν και να διερευνηθούν.

Οι εκπαιδευτικοί να εμπλακούν γόνιμα και ωφέλιμα στη διάσταση μιας πολυεπίπεδης παραγωγικής διαδικασίας μάθησης.

Οι κυριότεροι  διδακτικοί στόχοι  ήσαν οι ακόλουθοι.

Τα παιδιά να κατανοήσουν στη φυσική ακολουθία τη σημασία της μεγαλύτερης πηγής ενέργειας του ήλιου  που κινητοποιεί κάθε άλλη μορφή ενέργειας στον πλανήτη (κύκλο νερού). Επίσης  τη δύναμη ως μορφής ενέργειας του νερού , στο χθες (νερόμυλοι) και το σήμερα χρήση υδροηλεκτρικών έργων. Η καθαρή και ανανεώσιμη μορφή ενέργειας του νερού  καλύπτει  ανάγκες ύδρευσης, άρδευσης, δημιουργεί υγρότοπους και  σχετικά οικοσυστήματα  , περιοχές αναψυχής και αθλητισμού, αλλά και κινεί κάθε ζώντα οργανισμό στον πλανήτη.  Ακολούθησε της θεωρητικής προσέγγισης επίσκεψη στο Φόδελε, όπου  σε συνεργασία με το ΚΠΕ Αρχανών.  τα παιδιά πειραματίστηκαν  αναμιγνύοντας ουσίες  για να μετρήσουν το ,τα νιτρώδη, το αμμώνιο  και τα φωσφορικά  του ποταμού που διαρρέει  το χωριό. Επίσης  χρησιμοποίησαν απόχες  και μεγεθυντικούς φακούς  καταγράφοντας τους  οργανισμούς  που έβρισκαν στο ποτάμι, συμβουλευόμενα κατά ομάδες την κλείδα αναγνώριση  μακροασπόνδυλων  γλυκού νερού.  Με αυτόν  τον παιγνιώδη τρόπο  εξερεύνησης του υδάτινου  οικοσυστήματος τα παιδιά  ήρθαν σε άμεση επαφή με τις έννοιες  « βιοποικιλότητα» και «τροφική αλυσίδα». Οι μαθητές συνειδητοποίησαν πως με την αλόγιστη χρήση  αζωτούχων λιπασμάτων  παρατηρούνται πλεονάζουσες συγκεντρώσεις  νιτρικών αλάτων στα φυτά , τα οποία ρυπαίνουν τον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα  και στη συνέχεια τα ποτάμια και τις λίμνες προκαλώντας  «ευτροφισμό». Η έλλειψη οξυγόνου , από τη σκίαση στο νερό  απενεργοποιεί τους φωτοσυνθετικούς οργανισμούς και νεκρώνει το οικοσύστημα.

Το νερό είναι φυσικό ανανεώσιμος και καθαρός πόρος εφόσον η παρεμβάσεις του ανθρώπου δεν αποδεικνύονται καταστροφικές για τη φύση. Οι μαθητές στα πλαίσια των περιβαλλοντικών τους μαθημάτων μελέτησαν την αλληλεπίδραση των προβλημάτων του περιβάλλοντος και τη σχέση τους με την ύπαρξη επαρκούς και καθαρού νερού στον πλανήτη. Η μεθόδευση σχετίστηκε με τη φυσική και την τεχνολογία και μία ακόμη  βασική τους επίσκεψη αφορούσε το Μουσείο ενέργειας. To Moυσείο Ενέργειας αποτέλεσε μια  πολύ ενδιαφέρουσα  εμπειρία  εκεί  παρατήρησαν εφαρμογές  όπως μικρή υδροτουρμπίνα  που παρήγαγε ηλεκτρικό ρεύμα,  μικρογραφία  ατμοηλεκτρικού εργοστασίου  όπου με τη χρήση βιομάζας και ατμού παρήχθη ηλεκτρική ενέργεια , αυτοκίνητο υδρογόνου κ.ά.

Πειραματίστηκαν με κίνηση ανεμιστήρα  από διαφορά θερμοκρασίας στο νερό. Σε  μικρή δεξαμενή θαλασσινού  νερού   και τοποθέτησαν μέσα μεταλλική πλάκα μαγνησίου . Από την  αντίδραση παρήχθησαν ηλεκτρόνια τα οποία παρήγαγαν ηλεκτρικό ρεύμα  και άναψαν οι λάμπες. Επίσης μυήθηκαν στη διαδικασία παρασκευής υποστρώματος  για την παραγωγή μανιταριών. Το βασικό στάδιο της  προ-ύγρανσης, ο εμπλουτισμός με φυτικά οργανικά  πρόσθετα, η παστερίωση, η οποία γίνεται με χρήση ατμού  ,ήταν σημαντικές πρακτικές γνώσεις  για την ενέργεια του νερού.

Επόμενος διδακτικός στόχος ήταν  η κατανόηση της σημασίας του νερού για τη ζωή, προχωρήσαμε σε ανάλυση της σημασίας του για τον ανθρώπινο οργανισμό, την σημασία του για την ισορροπία σε κάθε οικοσύστημα. Τις περιπτώσεις λειψυδρίας ανά εποχή και τόπο και μιλήσαμε ακόμη και για τους πολέμους που μαίνονται ανά τον κόσμο λόγω της έλλειψης καθαρού και πόσιμου νερού.

Τα παιδιά ενημερώθηκαν για  τους τρόπους αντιμετώπισης της λειψυδρίας, πώς ο άνθρωπος προσπάθησε από το παρελθόν να δαμάσει το υγρό στοιχείο και να το ανακαλύψει κάτω από τη γη. Με εικαστικές παρεμβάσεις αναλύσαμε μεθόδους διήθησης  και επεξεργασίας του νερού , οι μαθητές μετά την κατανόηση ως μικροί χημικού έφτιαξαν τα δικά τους εργοστάσια καθαρισμού νερού. Μέσα από το μάθημα της πληροφορικής ενημερώθηκαν για το φράγμα Αποσελέμη και την αξία του στην αντιμετώπιση της υδροδότησης των περιοχών Ηρακλείου , Αλικαρνασσού, Πόρου, Κατσαμπά  και περιχώρων  που υδρεύονται από αυτό.  .Ταυτόχρονα ενημερώθηκαν για το μεγάλο κόστος κατασκευής των φραγμάτων , πάντα με επίκεντρο το φράγμα Αποσελέμη, καθώς και άλλα μειονεκτήματα όπως  το χρόνο που απαιτείται, τις αλλαγές του μικροκλίματος στην περιοχή, τις μετακινήσεις πληθυσμών, την αύξηση σεισμικής επικινδυνότητας.

Μετά από το ανάλογο πρόγραμμα του ΚΠΕ Αρχανών «Τουρισμός και νερό», είχαν αποσαφηνιστεί και για εμάς τους εκπαιδευτικούς που το παρακολουθήσαμε , σημαντικές πτυχές . Μια από τις κυριότερες αφορά τα «ταξίδι « του νερού , προκειμένου να γεμίσει νερό το φράγμα που προσπαθήσαμε να τη δώσουμε και να γίνει κατανοητή από τους μαθητές μας μέσω σχεδιαγραμμάτων και ανάλυσης εννοιών.  Η λεκάνη απορροής του Αποσελέμη ξεκινάει  νοτίως του οροπεδίου του Καθαρού  στα σύνορα των δήμων  Αγίου Νικολάου και Ιεράπετρας. , αφού διασχίσει το οροπέδιο του Καθαρού , εισέρχεται στο Οροπέδιο Λασιθίου μέσω του φαραγγιού του Χαυγά. Επειδή τα νερά του  Αποσελέμη δε βρίσκουν υπόγειο πέρασμα  από το οροπέδιο Λασιθίου, στην κυριολεξία εξαφανίζονται  στην περιοχή του Χώνου και υπογείως κατεβαίνουν  στην επαρχία Πεδιάδος  του Νομού Ηρακλείου όπου βρίσκεται το φράγμα Αποσελέμη.  Με αφορμή το υπόγειο ταξίδι του  νερού και τους ταμιευτήρες στους οποίους συγκεντρώνεται, μιλήσαμε για τα πετρώματα , υδατοστεγή , την διαμόρφωση των υπόγειων  ταμιευτήρων , τα αρτεσιανά πηγάδια και άλλες έννοιες , ώστε οι μαθητές να κατανοήσουν ότι στα σπλάχνα της γης κρύβεται τεράστια ποσότητα νερού , η οποία όμως δεν μπορεί πάντα να είναι εκμεταλλεύσιμη , ενώ η υπερπροσπάθεια του ανθρώπου να την εξορύξει πολλές φορές φτάνει σε αλλοίωση του φυσικού τοπίου με τις ακόλουθες επιπτώσεις.

Οι μαθητές  έφεραν άρθρα , από το διαδίκτυο και εφημερίδες τα οποία συζητήσαμε για τις  φτωχές οικονομίες χωρών από την έλλειψη νερού , για τα προβλήματα υγείας  λόγω χρήσης ακατάλληλου νερού .  Από τη Δ/νση Υδάτων και  Αποκεντρωμένης Δίοικησης Κρήτης  ενημερωθήκαμε ότι λόγω παρατεταμένης  ανομβρίας το Φεβρουάριο  υπάρχει έλλειμμα  10 εκ κυβικών μέτρων νερού , οπότε καταλήξαμε ότι θα πρέπει να ενημερωθούμε για  την ορθή χρήση του νερού και να ενημερώσουμε , όσους περισσότερους μπορούμε.  Οι μαθητές  έφτιαξαν μέσα από επεξεργασία κανόνων για ορθή χρήση νερού, την αφίσα τους ανά τμήμα για την εξοικονόμηση του νερού και μέσω της ιστοσελίδας του σχολείου και των εκδηλώσεων που θα λάβουν χώρα στο σχολείο μας , παραδίδουν τόσο την αφίσα όσο και το υλικό σε μορφή DVD στη ΔΕΥΑ Μαλεβιζίου , το Δήμο και τους γονείς προκειμένου  να ευαισθητοποιήσουν τον ευρύτερο περίγυρο μιας περιοχής στην οποία ζούνε με αυξημένα προβλήματα υδροδότησης.

Για να γίνει βιωματικά η κατανόηση πάνω στο θέμα αυτό , καθώς η περιοχή μας στην Αγία Μαρίνα υδροδοτείται από τον Αλμυρό ποταμό, ο οποίος για το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα του έτους έχει υφάλμυρο νερό , ακολούθησε επίσκεψη στη μονάδα αφαλάτωσης του Δήμου και ενημέρωση των μαθητών από τους υπεύθυνους της ΔΕΥΑΜ.

Στο εκπαιδευτικό κέντρο αφαλάτωσης παρακολούθησαν διεργασία  διήθησης και απολύμανσης νερού με διαφορετικά χημικά στοιχεία ανάλογα τη δεξαμενή. Επίσης  αφαλάτωση και επεξεργασία με δολομίτη. Ξεναγήθηκαν στο « μάτι» του Αλμυρού ποταμού και παρακολούθησαν παρουσίαση   στη ΔΕΥΑΜ  από το  Δήμαρχο Μαλεβιζίου  σχετικά με την αφαλάτωση του υφάλμυρου νερού.

Με αφορμή ένα κείμενο εφημερίδας  σχετικό με το Σφεντύλι περάσαμε στον επόμενο διδακτικό στόχο που αφορούσε το νερό ως μέσω επικοινωνίας των ανθρώπων στο χθες και το σήμερα .

Μιλήσαμε για τις κρήνες της περιοχής του Δήμου Μαλεβιζίου ,αλλά και του Ηρακλείου , οι μαθητές παρακολούθησαν παρουσίαση στο μάθημα της Πληροφορικής.  Εξηγήσαμε τον κοινωνικό ρόλο των πηγών καθώς από εκεί οι κάτοικοι μάθαιναν τα νέα της περιοχής  κατ ά τις συναντήσεις τους για να εξυπηρετήσουν τις οικιστικές ανάγκες τους σε νερό .Η  περιοχή Μαλεβιζίου  είχε πάρα πολλές κρήνες, είδαμε από κοντά το «πλυσταριό’ στο περιπατητικό μονοπάτι του Φόδελε . Παίξαμε δράση σχετική με τη διάδοση των μαντάτων του χωριού από το μέρος αυτό.

Οι κάτοικοι του Σφεντυλίου  με την θρησκοληψία και την απλοϊκότητα τους  απέδωσαν σε θαύμα του Αγίου Θεόδωρου την δραματική μείωση του νερού στο φράγμα που έκανε το χωριό να αναδυθεί. Με αφορμή αυτήν την οπτική μιας αλαφροΐσκιωτης Ελλάδας του παρελθόντος , της εποχής που οι άνθρωποι , στις αποσπερίδες τους , αφηγούνταν με γλαφυρότητα τις εμπειρίες τους με τα στοιχειά , τις ανεράιδες και τους δράκους τω ν πηγών  , μπήκαμε με τους μαθητές μας στην εξερεύνηση των μύθων, των παραδόσεων και των θρύλων γύρω από τις πηγές..

Διαβάσαμε λογοτεχνικά κείμενα, θρύλους, όπως  «Τα θαύματα της  Παναγιάς της Πηγαδιώτισσας»,  «Τις νεραΐδες στις  Λιβάδες», «Το γεφύρι της Άρτας»,  αποσπάσματα από το θεατρικό έργο  «Μέσα στο νερό δασκάλα», επίσης ολόκληρο το λογοτεχνικό έργο της Μάρω Λοίζου, «Το ποτάμι τρέχει να συναντήσει τη θάλασσα»,του οποίου απόσπασμα έχει το βιβλίο της γλώσσας τους .  Παίξαμε   τον Κλήδονα  και μάθαμε ότι οι  Καραγκούνηδες  χρησιμοποιούν την Πρωτομαγιά  το πηγαδόνερο για τις μαντεψιές του Κλήδονα. Επίσης είδαμε τη σύνδεση των παραδοσιακών δοξασιών με τη Χριστιανική θρησκεία  και το ρόλο καθαρμού του νερού, όπως στο βάπτισμα , αλλά και την αξία που έδιναν στο νερό καθώς  στην αρχαιότητα δράκοι φύλαγαν τις πηγές και  αργότερα με το χριστιανισμό σε πολλά πηγάδια στα κοντινά δέντρα  κρεμούσαν την εικόνα κάποιου Αγίου.

Συνδέσαμε το μάθημα της γλώσσα και της ιστορίας  με το νερό και γνωρίσαμε την οικογένεια λέξεων του νερό, μάθαμε λέξεις  όπως πηγαδάς, μαγγάνι, λαήνι και άλλες πλούσιες λέξεις της λαογραφικής μας  παράδοσης.

Στο χάρτη της Ελλάδας ζω γραφίσαμε τα ποτάμια, τις λίμνες τις θάλασσες,  ζωγραφίσαμε αγγεία και μιλήσαμε για τους θαλάσσιους  εμπορικούς δρόμους  της Κρήτης και τα αγαθά που μεταφέρονταν , επίσης μελετώντας αποσπάσμα τα από τα έπη του Ομήρου , τα παιδιά μαγεύτηκαν από τα ταξίδια του Οδυσσέα, το στοιχειό της θάλασσας του Περσέα ,και τις περιπέτειες των Αργοναυτών. Οι  σειρήνες, πήραν τη διάσταση γυναικείων θεοτήτων  που σχετίζονταν με το νερό, τον έρωτα και το θάνατο. Οι γοργόνες ερωτεύονταν τους τροβαδούρους.

Κατασκευάσαμε στο μάθημα των εικαστικών νερόμυλους και φτιάξαμε ψηφιακή παρουσίαση για τα φαράγγια της Κρήτης . Ορισμένα από αυτά , είναι πανέμορφα και διαρρέονται από νερό .

Παροιμίες, αινίγματα , δημοτικά τραγούδια παρουσιάσθηκαν τόσο στις τάξεις κατά το μάθημα της γλώσσας και της μελέτης περιβάλλοντος όσο και στην ώρα της μουσικής.

Επόμενος στόχος η δημιουργική καλλιτεχνική έκφραση των μαθητών μέσα από τα αντικείμενα της θεατρικής αγωγής, της μουσικοκινητικής αγωγής και των εικαστικών.

Οι μαθητές ατομικά, ομαδικά σε ομάδες των δύο ατόμων και τελικά σε ομάδες ανάλογα με τις απαιτήσεις του παραγώμενου δρώμενου εκφράστηκαν με ποικίλους τρόπους  και  ανέλαβαν δημιουργικές πρωτοβουλίες.

Συγκεκριμένα:

Με οδηγό το μάθημα της μουσικοκινητικής  αγωγής  μέσα από τη  διαδικασία της «ακρόασης», οι μαθητές έρχονται σε επαφή  και γνωρίζουν σπουδαία έργα  συνθετών  προγραμματικής μουσικής  όπου με το δικό τους μοναδικό τρόπο  περιγράφουν το νερό στις διάφορες μορφές του  όπως βροχή- ποτάμι- θάλασσα. Ταυτόχρονα μέσα στα τμήματα δίνονταν ιδιαίτερη βαρύτητα στην  κατανόηση από τους μαθητές των τριών μορφών στις οποίες συναντάται το νερό  στερεή- υγρή και αέρια , όπου με πειραματισμό τα παιδιά κατανοούσαν τη ρευστότητα και τις αλλαγές .

Στη συνέχεια μουσικοκινητικά οι μαθητές καλούνταν   να αποδώσουν τους ήχους και  το ρυθμό του νερού με το σώμα τους (με κίνηση και instruments )μέρος του σώματος και ένα ηχείο στην επίτευξη του στόχου.  Οι μικροί μουσικοί  γίνονται οι ίδιοι ενορχηστρωτές  της δικής τους θεατρικής παράστασης  .Πάνω στη σκηνή μιλούν , κινούνται ,τραγουδούν , χορεύουν  στο ρυθμό του νερού.

Στη θεατρική αγωγή οι στόχοι ευαισθητοποίησης και χαλάρωσης δίνονται μέσα από ρυθμούς σχετικά με το θαλασσινό στοιχείο κυρίως Σπανουδάκη και ήχους από τη φύση που οι μαθητές αναπαριστούν.

Αναλαμβάνουν παιχνίδια ρόλων  σχετικά με πλάσματα , στοιχεία και στοιχειά του νερού . Τέλος καταλήγουν σε παραγωγή δρώμενου με βασικό  προσανατολισμό τη δραματοποίηση και τον αυτοσχεδιασμό πάνω στο αφήγημα της Μάρω Λοίζου «Το ποτάμι τρέχει να συναντήσει τη θάλασσα»

Γίνεται μέσα από εργαστήριο θεατρικής γραφής προσπάθεια διασκευής  του αφηγηματικού κειμένου και ανόρθωσής του στη σκηνή του σχολείου ως θεατρικό έργο για παιδιά . Η απόδοση κατά την άποψή μας  εμπεριέχει όλα τα περιβαλλοντικά στοιχεία , στα οποία εστιάσαμε με τους μαθητές μας δοσμένα με τους κώδικες θεατρικής συγγραφής . Το όλο εγχείρημα πλαισιώνεται από χορωδία μαθητών της ίδιας τάξης, που παρεμβαίνουν εμπλουτίζοντας το θεατρικό δρώμενο με τραγούδια για τη θάλασσα.

Ένα τμήμα επίσης παρήγαγε μικρές ιστορίες με θεατρικούς διαλόγους εμπνευσμένες από τις ιστορίες θρύλων και παραδόσεων γύρω από τις πηγές. Τα λαογραφικά στοιχεία δοσμένα με χιούμορ ζωντανεύουν από τους μαθητές σκηνικά με αυτοσχεδιασμούς και μικρές «έξυπνες» ατάκες.

Τα παραγόμενα δρώμενα  συμπεριλαμβάνονται στην παρουσίαση και κατατίθενται γραπτά μαζί με την εισήγηση.

Από το μάθημα της Πληροφορικής παρήχθη ψηφιακή περιήγηση στα φαράγγια της Κρήτης,  η οποία παρουσιάζεται επίσης στους γονείς όπως και όλες οι άλλες δράσεις σε ένα διήμερο αφιερωμένο στα παραγόμενα των μαθητών του σχολείου από τα  projects πάνω στα οποία εργασθήκαμε. Με τον τρόπο αυτό εξυπηρετείται επίσης ο στόχος του ανοίγματος του σχολείου στην κοινωνία και η σύνδεσή του με τους τοπικούς φορείς που βοήθησαν  στη ν  ολοκλήρωση του εγχειρήματος αυτού.

Ευχαριστίες

Κλείνοντας αυτήν την εισήγηση θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε όσους συνέβαλαν στην επίτευξη αυτού του project που μας απασχόλησε δημιουργικά και ευχάριστα ολόκληρη τη σχολική χρονιά και να καταθέσουμε τα  παραγόμενα αποτελέσματα  με την ευχή  κάθε χρονιά για όλους τους μαθητές να καρποφορεί έργα  που αποπνέουν ευαισθησία, καλλιτεχνική έκφραση και αποτελούν εφόρμηση για την πνευματική καλλιέργεια των σημερινών  μαθητών αυριανών υπεύθυνων και ενημερωμένων πολιτών αυτής της χώρας, αυτού του κόσμου.