Γνωριμία με τα αθλήματα και τους ολυμπιακούς αγώνες
Γεωργία Δρακάκη
74ο Νηπιαγωγείο Ηρακλείου
Περίληψη
Με το πρόγραμμα αυτό προσπαθούμε, πρώτα από όλα, να παίξουμε και να ασκήσουμε το σώμα μας, να μάθουμε τη συνεργασία, την ομαδικότητα, τη διαφορετικότητα. Σκοπός του προγράμματος είναι να γνωρίσουμε τη χαρά και τα οφέλη του αθλητισμού, αθλήματα, αθλητές, προπονητές, συναισθήματα αλλά και τα αθλητικά ιδεώδη καθώς και να αποκτήσουμε πολλές γνώσεις σχετικά με τους ολυμπιακούς αγώνες του παρελθόντος και του παρόντος. Δοκιμάζουμε τις δεξιότητές μας σε αγωνίσματα και αθλοπαιδιές. Η μεθοδολογία που ακολουθείται είναι τόσο η διαθεματική προσέγγιση όσο και του σχεδίου εργασίας. Με τον τρόπο αυτό τα παιδιά εξερευνούν, εκφράζονται, επικοινωνούν, συνεργάζονται, νιώθουν αλλά και διαχειρίζονται συναισθήματα και διαμορφώνουν θετική στάση για τον αθλητισμό και τη διαφορετικότητα.
Λέξεις κλειδιά
Παιγνίδια, Αθλήματα, Ολυμπιακοί Αγώνες, Αθλητικά Ιδεώδη
Κατηγορία προγράμματος
Αγωγής Υγείας
Εισαγωγή
Η επιλογή του συγκεκριμένου θέματος έγινε για δύο σημαντικούς λόγους. Πρώτον, γιατί το 2016 είναι το έτος που θα διεξαχθούν οι Ολυμπιακοί αγώνες, μια παγκόσμια γιορτή που περνάει μηνύματα αγάπης, ειρήνης και φιλίας και μεταφέρει το πνεύμα της οικουμενικότητας και δεύτερον γιατί το φετινό τμήμα είναι ένα τμήμα 10 ατόμων, τα 4 από τα οποία είναι προνήπια και 2-3 νήπια δεν είχαν παρακολουθήσει ούτε προνήπιο, ούτε καν παιδικό σταθμό. Έτσι, είναι ένα θέμα που εύκολα μπορείς να το προσαρμόσεις στο επίπεδο της τάξης, να το συνδέσεις με άλλα θέματα του προγράμματος όπως το σώμα και ο εαυτός, η διατροφή, τα συναισθήματα, η διαφορετικότητα και εμπλέκεται εύκολα με όλα τα επιστημονικά πεδία του ΔΕΠΠΣ (Γλώσσα, Μαθηματικά, Τέχνες, Προσωπική και Κοινωνική Ανάπτυξη, Φυσικές Επιστήμες, Μελέτη Περιβάλλοντος, ΤΠΕ). Εξάλλου, κάποια παιδιά ήδη συμμετείχαν σε εξωσχολικές αθλητικές δραστηριότητες και έτσι, διαφαινόταν και το ενδιαφέρον τους για το θέμα αλλά και η μεγαλύτερη ευκολία να μπορέσουν να φέρουν πληροφορίες και υλικό για τα θέματά μας.
Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές
Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε με δραστηριότητες από όλες τις γνωστικές περιοχές:
- Μελέτη Περιβάλλοντος
- Γλώσσα
- Μαθηματικά
- Φυσικές Επιστήμες
- Τέχνες
- Προσωπική και Κοινωνική Ανάπτυξη
- Τεχνολογίες Πληροφοριών & Επικοινωνιών (ΤΠΕ)
Σκοπός και στόχοι
Σκοπός του προγράμματος είναι να γνωρίσουν την αξία του αθλητισμού και της σωματικής δραστηριότητας. Μέσα από τη γνωριμία των Ολυμπιακών και των Παραολυμπιακών Αγώνων να συνειδητοποιήσουν το μήνυμα της παγκόσμιας ειρήνης, φιλίας και συνεργασίας, να εξοικειωθούν με τη διαφορετικότητα και να την αποδεχτούν ευκολότερα.
Μελέτη Περιβάλλοντος:
Τα νήπια ενθαρρύνονται:
- Να γνωρίσουν διαφορετικά αθλήματα και χώρους διεξαγωγής αντίστοιχων αγώνων.
- Να γνωρίσουν τους ολυμπιακούς αγώνες από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα αλλά και τους παραολυμπιακούς.
- Να γνωρίσουν τα αθλητικά όργανα που χρησιμοποιούν οι αθλητές στα διάφορα αγωνίσματα και τα ειδικά αξεσουάρ που χρησιμοποιούν οι αθλητές με ειδικές ανάγκες.
- Να μάθουν να αναγνωρίζουν την αθλητική ενδυμασία και τα αξεσουάρ, ανάλογα με το άθλημα.
- Να αντιληφθούν την αξία μιας αθλητικής εκδήλωσης και της συμμετοχής τους σε αυτή.
- Να κατανοήσουν ότι ο αθλητισμός αποτελεί στοιχείο πολιτισμού για κάθε κοινωνία, στον χώρο και στον χρόνο.
- Να κατανοήσουν τη διαφορετικότητα και μέσα από τον αθλητισμό.
- Να γνωρίσουν την ύπαρξη των διαφορετικών χωρών του κόσμου, τις σημαίες τους, τις πολιτισμικές διαφορές.
- Να ευαισθητοποιηθούν σχετικά με την ανακύκλωση και να συνειδητοποιήσουν βιωματικά τη χρησιμότητά της, μέσω της κατασκευής αυτοσχέδιων αθλητικών οργάνων.
Γλώσσα:
Τα νήπια ενθαρρύνονται:
- Να συνειδητοποιήσουν ότι ο αθλητισμός κι η σωματική άσκηση έχουν διαφορετικούς κάθε φορά σκοπούς και διαφορετική ορολογία.
- Να επιλέγουν το κατάλληλο λεξιλόγιο και τη σωστή δομή και σύνταξη του λόγου, στην προσπάθειά τους να εκμαιεύσουν πληροφορίες (π.χ. σύνταξη ερωτηματολογίου για συνέντευξη αθλητή ή προπονητή).
- Να εκφέρουν σωστά τον λόγο, με την κατάλληλη ένταση και χρωματισμό, στην προσπάθειά τους να παρουσιάσουν πληροφορίες που έχουν συλλέξει, στην ολομέλεια της τάξης.
- Να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους, μέσα από τις νέες πληροφορίες σχετικά με τα αθλήματα, τα αγωνίσματα, τις συνθήκες, τους κανόνες, τη βαθμολογία κ.α.
- Να καθορίσουν τους κανονισμούς των παιγνιδιών.
- Να περιγράφουν ένα παιγνίδι ή ένα άθλημα με σωστή χρονολογική σειρά και με τις ακριβείς λέξεις και λεπτομέρειες για να γίνεται κατανοητό.
- Να συνειδητοποιήσουν τη σύνδεση γραπτού και προφορικού λόγου και γενικότερα τους σκοπούς της γραφής.
- Να καταγράφουν είτε με σύμβολα είτε με γράμματα τις πληροφορίες που τους είναι χρήσιμες.
- Να επικοινωνήσουν και να εκφράσουν τα συναισθήματά τους και τις εντυπώσεις τους ή ακόμα και τα παράπονα και τις διαφωνίες τους κατά τη διάρκεια των παιγνιδιών.
Μαθηματικά:
Τα νήπια ενθαρρύνονται:
- Να ταξινομούν σε ομάδες και υποομάδες.
- Να συγκρίνουν μεγέθη.
- Να απαριθμούν τους αθλητές, τις συμμετοχές, τη σειρά κ.α.
- Να μετρούν τους πόντους και τη βαθμολογία κατά τη διάρκεια διαφόρων αθλημάτων και αγώνων.
- Να καταγράφουν τη βαθμολογία ή το σκορ.
- Να συγκρίνουν ποσότητες και να καταγράφουν με αριθμητικά σύμβολα.
- Να κατανοούν και να ακολουθούν τη χρονική ακολουθία.
- Να αναπτύξουν την αναλυτικοσυνθετική τους ικανότητα.
Φυσικές Επιστήμες:
Τα νήπια ενθαρρύνονται:
- Να γνωρίσουν τα διάφορα υλικά που είναι φτιαγμένα τα αξεσουάρ και τα όργανα των αγωνισμάτων.
- Να αντιληφθούν τις ιδιότητες των οργάνων (βάρος, μέγεθος, υφή) αλλά και την έννοια της δύναμης, της αντίστασης, της αντοχής, της διάρκειας, της απόστασης.
- Να υπολογίζουν την απόσταση και τον χρόνο.
Τέχνες:
Μουσική
Τα νήπια ενθαρρύνονται:
- Να συνειδητοποιήσουν ότι η μουσική είναι αναπόσπαστο κομμάτι κάποιων αθλημάτων.
- Να ακούσουν διάφορα μουσικά κομμάτια μέσα από τις παρουσιάσεις των αθλητών και αθλητριών.
- Να συντονίζουν την κίνησή τους με τον ρυθμό της μουσικής.
- Να ανταποκρίνονται με διάφορους τρόπους σε ρυθμικά πρότυπα.
- Να εκφράζουν το συναίσθημά τους ανάλογα με τη μουσική.
- Να ακούσουν τον Ολυμπιακό Ύμνο.
- Να έρθουν σε επαφή με τους εθνικούς ύμνους της Ελλάδας και άλλων χωρών.
Εικαστικά
Τα νήπια ενθαρρύνονται:
- Να αποδώσουν με διάφορες τεχνικές τις εντυπώσεις τους από τις καινούριες εμπειρίες σχετικά με τον αθλητισμό και να αποτυπώσουν τις προτιμήσεις τους.
- Να κατασκευάσουν όργανα ή αξεσουάρ γυμναστικής με διαφορετικά και κυρίως ανακυκλώσιμα υλικά.
Προσωπική και Κοινωνική Ανάπτυξη
Τα νήπια ενθαρρύνονται:
- Να γνωρίσουν τον εαυτό τους και τις σωματικές τους δυνατότητες και δεξιότητες.
- Να συνειδητοποιήσουν τη διαφορετικότητα τη δική τους και των άλλων, να αποκτήσουν αυτοεκτίμηση και να αποδεχτούν και τη διαφορετικότητα των άλλων.
- Να μάθουν τη χαρά της συνεργασίας, της ομαδικότητας.
- Να μάθουν να ακολουθούν τους κανονισμούς των αγωνισμάτων.
- Να αναγνωρίσουν τα συναισθήματά τους και να μάθουν να τα διαχειρίζονται (π.χ. επιτυχία, αποτυχία….).
- Να παίξουν, να χαρούν, να αλληλεπιδράσουν και να επικοινωνήσουν.
- Να αγαπήσουν και να αποκτήσουν θετική στάση απέναντι στον αθλητισμό.
- Να γνωρίσουν τα αθλητικά ιδεώδη και να κατανοήσουν το «ευ αγωνίζεσθαι».
Ψυχοκινητική ανάπτυξη
Τα νήπια ενθαρρύνονται:
- Να προάγουν την αξία της υγείας και της σωματικής και πνευματικής ευεξίας.
- Να αναπτύξουν τη λεπτή και την αδρή κινητικότητα.
- Να αυξήσουν την αναπνευστική τους ικανότητα.
- Να προάγουν τη σωματική ετοιμότητα, δύναμη, αντοχή, ευλυγισία, ταχύτητα, ισορροπία και ακρίβεια.
Τεχνολογίες Πληροφοριών & Επικοινωνιών (ΤΠΕ)
Τα νήπια ενθαρρύνονται:
- Να μάθουν να βρίσκουν πληροφορίες μέσα από το διαδίκτυο (π.χ.εικόνες) για τα θέματα που τους ενδιαφέρει.
- Να εντοπίζουν και να παρακολουθούν χρήσιμα βίντεο από το You tube.
- Να χρησιμοποιήσουν λογισμικό σχεδίασης, επεξεργασίας και δημιουργίας ταινίας για να δημιουργήσουν τη δική τους ταινία (animation).
- Να εξοικειωθούν με τη χρήση λογισμικών, εφαρμογών και άλλων προγραμμάτων και να τα χρησιμοποιήσουν ως μέσα για την επίτευξη στόχων και επιδιώξεων.
- Να μάθουν να χρησιμοποιούν τη φωτογραφική μηχανή, το μηχάνημα μαγνητοφώνησης για τις συνεντεύξεις.
- Να αποκτήσουν θετική στάση στη χρήση των νέων μέσων τεχνολογίας.
Μεθοδολογία υλοποίησης προγράμματος
Η επιλογή του θέματος έγινε με βάση τα ενδιαφέροντα των παιδιών, αφού ήδη από τις αναγνωριστικές συνεντεύξεις των γονιών στην αρχή της χρονιάς, διαπίστωσα ότι τα περισσότερα παιδιά ασχολούνταν με τον αθλητισμό στις απογευματινές εξωσχολικές τους δραστηριότητες. Χρησιμοποιήθηκε, βέβαια, η διαθεματική προσέγγιση.
Αρχικά, τέθηκαν οι μαθησιακοί στόχοι και το χρονοδιάγραμμα του προγράμματος, καθώς και τα υποθέματα, με διάφορες μεθόδους, καταιγισμό ιδεών, διατύπωση ερωτημάτων, ομαδοσυνεργατική εργασία.
Στην επεξεργασία, όμως, των υποθεμάτων, τα παιδιά ανέλαβαν μέσα στα πλαίσια της διαδικασίας του σχεδίου εργασίας να εξερευνήσουν, με τη βοήθεια των γονιών τους, να ανακαλύψουν, να επεξεργαστούν και να παρουσιάσουν πληροφορίες και υλικό, ατομικά και σε ομάδες στην ολομέλεια της τάξης.
Έπειτα από συνεννόηση, τα παιδιά έφερναν τους προπονητές τους από τα διάφορα αθλήματα ή αθλητές μέσα στην τάξη, και είχαν την ευκαιρία να κάνουν ερωτήσεις και να πάρουν απαντήσεις άμεσα αλλά και να κάνουν βιωματικά προπόνηση και εξάσκηση ή να φορέσουν τον ειδικό εξοπλισμό.
Γινόταν ομαδική δουλειά μέσα στην ολομέλεια ή σε μικρότερες ομάδες, για τη διατύπωση και τη σύνταξη πιθανών ερωτήσεων συνέντευξης κάποιου αθλητή ή προπονητή ή ακόμη για την επιλογή και κατασκευή κάποιου «δώρου», που θα προσφέραμε ως ανταμοιβή και «ευχαριστώ» στους προπονητές ή ειδικούς που θα μας επισκέπτονταν για να μας δώσουν πληροφορίες ή την κατασκευή κάποιων αθλητικών αξεσουάρ που χρειάστηκε να κατασκευάσουμε στη διάρκεια του προγράμματός μας.
Έτσι, μέσα από αυτή τη διαδικασία με βιωματικό τρόπο, ενισχυόταν η συνεργασία, η αλληλεπίδραση, η κριτική σκέψη, η επίλυση προβλημάτων.
Σε όλη τη διάρκεια του προγράμματος η νηπιαγωγός είχε εμψυχωτικό, διευκολυντικό και διεκπεραιωτικό ρόλο, δίνοντας χώρο στην αυτενέργεια των παιδιών. Βοηθούσε στη δημιουργία κατάλληλου κλίματος ελεύθερης έκφρασης και αποδοχής, ίσων ευκαιριών ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου ή ρυθμού ανάπτυξης και μάθησης. Ενθάρρυνε τα παιδιά να εκφράζονται, να παρατηρούν, να αξιολογούν και κυρίως οργάνωνε τις δραστηριότητες με τέτοιο τρόπο, ώστε να υπάρχει πάντα ενδιαφέρον, προσμονή και χαρά για την επόμενη δράση, ώστε η γνώση να «χτίζεται» μέσω της ενεργητικής συμμετοχής των παιδιών.
Περιγραφή δράσεων
Το πρόγραμμα μάς απασχόλησε σχεδόν σε όλη τη διάρκεια του σχολικού έτους αλλά πιο συστηματικά πραγματοποιήθηκε στη διάρκεια 5-6 μηνών από τον Ιανουάριο και μετά.
Ενημέρωση - ευαισθητοποίηση για το θέμα του Αθλητισμού και της σημασίας του
Αρχικά, η αφορμή δόθηκε με τον εορτασμό της Πανελλήνιας Ημέρας Αθλητισμού 5-10-16 και την επίσκεψη του γυμναστή σε Δημοτικό Σχολείο Δειλινών, κ. Βογιατζάκη Ιωάννη (μπαμπάς παιδιού του νηπιαγωγείου μας), ο οποίος μας έδειξε παιγνίδια με τις μπάλες του μπάσκετ, του ποδοσφαίρου και του βόλεϊ και τα παιδιά δοκίμασαν τις ικανότητές τους στον στόχο με τα χέρια, με τα πόδια αλλά και με διαφορετικές ρίψεις.
Επίσης, μας επισκέφτηκε η προπονήτρια της ρυθμικής κ. Ναταλία Γκουντούνοβα (μαμά παιδιού του νηπιαγωγείου μας), η οποία μας ενημέρωσε για το άθλημα της ρυθμικής και μας παρουσίασε τα 5 διαφορετικά όργανα (κορίνες, μπάλα, σχοινάκι, στεφάνι, κορδέλα) με τα οποία μπορούν οι αθλήτριες της ρυθμικής γυμναστικής να πάρουν μέρος σε αντίστοιχα αγωνίσματα σε ατομικό ή ομαδικό επίπεδο. Μας έδωσε ένα δείγμα προθέρμανσης στην προπόνηση και μας παρουσίασε τους τρόπους που μπορεί μια αθλήτρια να χειριστεί το κάθε όργανο ρυθμικής και να κάνει το πρόγραμμά της. Τα παιδιά, στο τέλος, είχαν την ευκαιρία να δοκιμάσουν το όργανο της επιλογής τους και να βιώσουν την αίσθηση της άσκησης προσωπικά.
Αφού έγιναν συζητήσεις για τη σημασία και την αξία του αθλητισμού, είδαμε σχετικά βίντεο, καταλήξαμε στο σύνθημα-μήνυμα: ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ ΣΗΜΑΣΙΑ ΕΧΕΙ Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΚΑΙ ΟΧΙ Η ΝΙΚΗ, που έγραψαν και ζωγράφισαν ομαδικά με τα παιδιά και των άλλων τμημάτων, σε πανό που το κρέμασαν έξω από το σχολείο.
Γνωριμία με το σώμα - παιγνίδια ευαισθητοποίησης
Έπειτα, ευκαιριακά μέσα από τα θέματα ο εαυτός μου - το σώμα μου, οι αισθήσεις, η διατροφή αλλά και τις παγκόσμιες ημέρες της διατροφής, των ατόμων με ειδικές ανάγκες γινόταν η σύνδεση με το θέμα του αθλητισμού και αναδύονταν σιγά σιγά τα ενδιαφέροντα των παιδιών. Κυρίως στη θεματική του σώματος, μάς δόθηκε η ευκαιρία να κάνουμε ασκήσεις με το σώμα μας, να παίξουμε και να ασκήσουμε την αναπνοή μας, να ξεχωρίσουμε και να ασκήσουμε τα μέλη μας, να πειραματιστούμε με διαφορετικούς τρόπους βαδίσματος και κίνησης γενικότερα, να ακολουθήσουμε και να συγχρονίσουμε την κίνησή μας με συγκεκριμένους ρυθμούς ή μουσικά μοτίβα. Ο καθένας ενεργούσε για τον εαυτό του και ανταποκρινόταν όπως εκείνος αισθανόταν ή μπορούσε. Παίξαμε, επίσης, πολλά ομαδικά παιγνίδια που απαιτούσαν συνεργασία, ομαδικότητα, συγκέντρωση και αντανακλαστικές κινήσεις. Ακόμα, προσπαθήσαμε να παίξουμε παιγνίδια που είχαν σαν στόχο τη συνειδητοποίηση των αισθήσεων και τη δυσκολία της έλλειψής τους. Συγχρόνως, είδαμε εικόνες, παρακολουθήσαμε αρκετά βίντεο με αγώνες ατόμων με ειδικές ανάγκες και όλα αυτά τα ερεθίσματα μας έδωσαν τροφή για συζητήσεις και απορίες.
Γνωριμία με τα αθλήματα - σχέδιο εργασίας - ομάδες παρουσίασης - δράσεις
Οδηγηθήκαμε, λοιπόν, μέσα από αυτή τη διαδικασία στον καταιγισμό ιδεών και τα ιστογράμματα για το τι ξέρουμε για τον αθλητισμό, τι θέλουμε να μάθουμε και τέλος, με ποιο τρόπο θα πάρουμε αυτές τις πληροφορίες και τι άλλο θα θέλαμε να κάνουμε σχετικά με το θέμα μας (σχέδιο εργασίας).
Χωριστήκαμε αρχικά, και αυτόματα θα έλεγα, σε ομάδες ανάλογα με τα ενδιαφέροντα και τις εξωσχολικές αθλητικές δραστηριότητες που είχε κάθε παιδί και αφού γράψαμε και στείλαμε ενημερωτικό σημείωμα στους γονείς, σε καθορισμένη ημερομηνία τα παιδιά έφεραν υλικό και το παρουσίασαν στην ολομέλεια της τάξης (αθλητικές στολές και αξεσουάρ, μετάλλια, φωτογραφίες και βίντεο από προπονήσεις, βιντεάκια από το youtube με αγώνες σπουδαίων Ελλήνων και ξένων αθλητών, πληροφορίες…)
1η παρουσίαση: αθλήματα με μπάλα
2η παρουσίαση: ρυθμική και ενόργανη
3η παρουσίαση: στίβος, πολεμικές τέχνες
4η παρουσίαση: καλλιτεχνικό πατινάζ - χορός, κολύμβηση
5η παρουσίαση: ιππασία
Βέβαια, οι παρουσιάσεις αυτές έγιναν με μεγάλα χρονικά διαστήματα ανάμεσά τους κάποιες φορές κι αυτό για τον λόγο ότι παρεμβάλλονταν θέματα εποχιακά και επετειακά ή ευκαιριακά που έπρεπε να δουλευτούν ή και ακόμα ασθένειες των παιδιών που είχαν τις παρουσιάσεις, ακυρώσεις από τους προπονητές που είχαν αναλάβει την υποχρέωση να μας επισκεφθούν. Έτσι, ο αρχικός σχεδιασμός χρονοδιαγράμματος δεν τηρήθηκε ακριβώς.
Πάντα, τις παρουσιάσεις των παιδιών ακολουθούσε συζήτηση αλλά και επιπρόσθετο υλικό, πληροφορίες και επεξεργασία αυτών με τη δική μου συμβολή και τη βοήθεια της τεχνολογίας (dvd, youtube, βιβλία, φωτογραφίες, αξεσουάρ….).
Η απολαυστικότερη, όμως, και πιο εποικοδομητική εμπειρία σε αυτό το πρόγραμμα ήταν η παρουσία ειδικών προπονητών ή αθλητών στον χώρο του σχολείου. Τόσο τα παιδιά που τους είχαν καλέσει (ήταν οι προπονητές τους) όσο και τα υπόλοιπα παιδιά της ομάδας, το περίμεναν με αγωνία και το βίωναν με χαρά και ενθουσιασμό.
Ο πρώτος που μας επισκέφτηκε ήταν ο θείος του Παντελή, ο Δημήτρης Βεργιανάκης, πρώην ποδοσφαιριστής της ομάδας «Μινωική», ο οποίος μας έφερε και μας παρουσίασε στολές από διαφορετικές ομάδες που είχε παίξει, παπούτσια, επιγονατίδες, μας έδειξε μετάλλια που τους είχαν απονείμει, φωτογραφίες με τις παλαιότερες ομάδες. Ενώ, η Δέσποινα μας έφερε συλλεκτική φανέλα της εθνικής ομάδας της Ελλάδας, μπάλα και γάντια τερματοφύλακα.
Τα παιδιά είχαν προετοιμάσει (τις είχαν γράψει μόνα τους σε ένα μεγάλο κανσόν) ερωτήσεις για να του πάρουν συνέντευξη, την οποία και μαγνητοφωνήσαμε. Εκείνος μας απάντησε σε όλες τις ερωτήσεις και τέλος, κάναμε μαζί του προθέρμανση και για προπόνηση επιδοθήκαμε σε σουτ. Για να τον ευχαριστήσουμε του χαρίσαμε ένα κύπελλο, φτιαγμένο από άχρηστα υλικά, κυπελλάκια γιαουρτιού τυλιγμένα με αλουμινόχαρτο και μια μπάλα από εφημερίδα και ζωγραφισμένη με τέμπερες, που τα είχαμε ετοιμάσει όλοι μαζί τις προηγούμενες μέρες.
Στη συνέχεια, ακολούθησε η ρυθμική, όπου η Μαρία που είχε αναλάβει το θέμα, ήρθε με το κορμάκι της και τα παπουτσάκια της και μας παρουσίασε όχι μόνο την προθέρμανση αλλά και ολόκληρο πρόγραμμα, το οποίο ανέλυε με κάθε λεπτομέρεια και «διόρθωνε» με υπομονή και κατανόηση τα παιδιά που προσπαθούσαν με ιδιαίτερη προσοχή και χαρά να την ακολουθήσουν. Είχε πάρει και συνέντευξη από την προπονήτριά της, Νatalia Korompenikova, την οποία μας την έφερε γραμμένη (από τη μαμά της) για να τη διαβάσουμε.
Σειρά είχε η ενόργανη όπου και εδώ, ο αρμόδιος επί του θέματος, Μάνος, μας πληροφόρησε αρκετά κατατοπιστικά για τα όργανα στα οποία γίνονται τα αντίστοιχα αγωνίσματα της ενόργανης και φυσικά επιδοθήκαμε όλοι μαζί σε ασκήσεις εδάφους. Παρακολουθήσαμε σε βίντεο τη συνέντευξη που πήρε ο ίδιος από την προπονήτριά του, Γκανιέβα - Ροδίτη Νίκη, στον χώρο της προπόνησής του αλλά και βιντεάκια από το YOUTUBE από κορυφαίους Έλληνες και ξένους αθλητές της ενόργανης γυμναστικής.
Ακολούθησαν τα αγωνίσματα του στίβου με την Εύα, η οποία με τη σειρά της μας έφερε χρήσιμες πληροφορίες και φωτογραφικό υλικό και μας έδωσε την ευκαιρία να κάνουμε παιγνίδια σκυταλοδρομίας, αγώνες ταχύτητας και ρίψεις σφαίρας.
Με την Άσπα ασχοληθήκαμε με το καλλιτεχνικό πατινάζ, που σχετίζεται με κάποιο τρόπο με τον χορό, το μπαλέτο με το οποίο της αρέσει να ασχολείται τα απογεύματά της. Μας έφερε πληροφορίες και φωτογραφικό υλικό και μας προέτρεψε να ζωγραφίσουμε κάποια φύλλα εργασίας που είχε εκτυπώσει από το Internet, με παγοπέδιλα και αθλήτριες του πατινάζ.
Εκείνο που με αγωνία περίμεναν γιατί αναβλήθηκε αρκετές φορές, ήταν η επίσκεψη του προπονητή του Μάνθου, Θοδωρή Φουκαράκη, ο οποίος ασχολείται με τις πολεμικές τέχνες και για την ακρίβεια το MUAΥ THAI. Είχαμε ήδη προετοιμάσει τις ερωτήσεις για τη συνέντευξη και το δώρο του, που ήταν ένα ζευγάρι γάντια φτιαγμένα από εφημερίδα, χαρτοταινία και τέμπερες. Την ημέρα της παρουσίασης, ο Μάνθος ντύθηκε με τη στολή του, τα προστατευτικά, επικαλαμίδες, μασελάκι για τα δόντια του, το κράνος και τα γάντια και τα παιδιά ενθουσιάστηκαν πολύ. Όταν, δε, ήρθε ο προπονητής και μας έκαναν επίδειξη προπόνησης τα παιδιά έμειναν με ανοιχτό το στόμα και τα μάτια γουρλωμένα και αμέσως κάποια εκδήλωσαν ενδιαφέρον να παρακολουθήσουν μαθήματα MUAΥ THAI. Βέβαια, όταν δοκίμασαν να κάνουν τα ίδια κάποιες κινήσεις και να ακολουθήσουν τις οδηγίες του προπονητή κατάλαβαν ότι δεν είναι εύκολο. Αυτό που επισημάνθηκε ήταν ότι οι πολεμικές τέχνες είναι μόνο για τις προπονήσεις και τους αγώνες και όχι για την καθημερινότητα και την επίλυση διαφορών στο σχολείο ή στο σπίτι.
Η τελευταία επίσκεψη ειδικού περιελάμβανε μια ιδιαίτερη έκπληξη. Η προπονήτρια της Κλειούς, Εύη Καραπετσάκου, έφερε μαζί της κι ένα πόνι, από τη σχολή Ιππασίας «My horse» του κ. Μανώλη Αλμπαντάκη και της Κουκλινού Μαρίας, ένα αληθινό ολοζώντανο πόνι, το ΖΑΧΑΡΗ. Τα παιδιά μετά την πρώτη έκπληξη, είχαν ιδιαίτερη ανυπομονησία να το χαϊδέψουν. Ο Ζαχάρης τους έκανε τη χάρη όχι μόνο να τον χαϊδέψουν αλλά και να βάλουν το καπέλο της ιππασίας και να γίνουν πραγματικοί αναβάτες. Η προπονήτρια τους έδινε και οδηγίες για το πώς θα κάνουν και κάποιες ακροβατικές κινήσεις πάνω στο πόνι (π.χ. να μην κρατούν και να τεντώσουν τα χέρια) και τα παιδιά ανταποκρίθηκαν όλα χωρίς φόβο και με πολύ ενθουσιασμό. Τέλος, περάσαμε μέσα στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων για την καθιερωμένη συνέντευξη και την απονομή του ευχαριστήριου δώρου, που ήταν ένας πίνακας ζωγραφικής με μεικτή τεχνική, κολλάζ και ζωγραφική και απεικόνιζε ένα άλογο (είχαμε κολλήσει επάνω σκόνη από ελληνικό καφέ) μέσα σ΄ ένα λιβάδι με λουλούδια (ζωγραφική με τέμπερες και δακτυλομπογιές) όπου υπάρχει ένας φράχτης φτιαγμένος από καλαμάκια από σουβλάκια.
Μετά από κάθε επίσκεψη ακολουθούσε συζήτηση, όπου τα παιδιά αντάλλασαν τις σκέψεις τους, εξέφραζαν τα συναισθήματά τους, επαναλάμβαναν τα μηνύματα που μας περνούσε ο κάθε ειδικός. Κι εκεί ήταν που συνειδητοποιούσαν ότι με όποιο άθλημα και να ασχοληθείς πρέπει να τηρείς τους 3 βασικούς κανόνες: να τρως σωστά, να κοιμάσαι σωστά και να προπονείσαι σωστά. Συνειδητοποιούσαν ότι στον αθλητισμό υπάρχουν όλα τα συναισθήματα και ότι πρέπει να ξέρεις να τα διαχειρίζεσαι σωστά. Άκουγαν ότι οι αθλητές μεταξύ τους είναι φίλοι και ότι αγωνίζονται με σεβασμό, άμιλλα και πνεύμα ομαδικότητας και όχι βίας και ρατσισμού.
Τέλος, αποτύπωναν στο χαρτί ό,τι τους είχε εντυπωσιάσει.
Ολυμπιακοί και παραολυμπιακοί αγώνες
Παρακολουθήσαμε με τη βοήθεια της τεχνολογίας ( προτζέκτορα) και του ίντερνετ, υλικό που μας έδινε πληροφορίες για τον αθλητισμό και τη σημασία του στην αρχαιότητα και για τους πρώτους ολυμπιακούς αγώνες, την τελετή αφής της ολυμπιακής φλόγας, τη λαμπαδηδρομία αλλά και dvd με τις τελετές έναρξης και λήξης των Ολυμπιακών και παραολυμπιακών αγώνων του 2004 στην Αθήνα, και πολλά στιγμιότυπα από αγώνες Ελλήνων και ξένων κορυφαίων αθλητών σε πολλά ατομικά και ομαδικά αγωνίσματα. Γνωρίσαμε τα σχέδια των μασκώτ, τις δάδες και φτιάξαμε κι εμείς τη δική μας δάδα και τις δικές μας μασκώτ.
Διαβάσαμε βιβλία με πληροφορίες για τους Ολυμπιακούς και Παραολυμπιακούς αγώνες.
Τέλος, τα παιδιά βρέθηκαν, στα πλαίσια οργανωμένης επίσκεψης με το σχολείο με τον τίτλο «Αθλητική Εκδρομή», στο χώρο του Παγκρητίου Σταδίου, έχοντας την ευκαιρία να ξεναγηθούν στους χώρους διεξαγωγής προπονήσεων και αγώνων διαφόρων αθλημάτων (αίθουσα πυγμαχίας, χώρος ανοιχτού και κλειστού στίβου). Είδαν πλούσιο υλικό, φωτογραφίες από τη διοργάνωση των ολυμπιακών αγώνων του 2004 στο Ηράκλειο, φανέλες σπουδαίων Ελλήνων και ξένων ποδοσφαιριστών, είδαν και έπιασαν δύο αυθεντικές δάδες από τη λαμπαδηδρομία στην πόλη μας παλαιότερων ολυμπιακών αγώνων και αντίγραφο του ολυμπιακού βωμού με το κάτοπτρο, όπου ανάβει ή φλόγα και άκουσαν πολλές πληροφορίες για τον εθελοντισμό, τους ολυμπιακούς αγώνες, και τα ιδεώδη που αντιπροσωπεύουν.
Έπειτα, τα παιδιά είχαν την ευκαιρία, στον χώρο του ανοιχτού στίβου, να αγωνιστούν τα ίδια σε ομάδες σε αθλοπαιδιές με τη βοήθεια του ειδικού προσωπικού του Παγκρητίου Σταδίου, σε οργανωμένο πρόγραμμα.
Εμπλεκόμενες δράσεις
Όπως έχουμε αναφέρει ήδη παραπάνω, αξιοποιούσαμε όλες τις ευκαιρίες για εμπλοκή τομέων και δραστηριοτήτων. Έτσι, τις Απόκριες, το θέμα της στολής μας στο «Καρναβάλι της Γειτονιάς μου» που πραγματοποίησε το νηπιαγωγείο μας σε συνεργασία με άλλα 2 νηπιαγωγεία της γειτονιάς, ήταν ο αθλητισμός. Τα παιδιά, λοιπόν, δημιούργησαν μόνα τους τις στολές τους με ανακυκλώσιμα υλικά. Έφτιαξαν στεφάνι ολυμπιονίκη με εφημερίδα και γκοφρέ, έβαψαν και έκοψαν την ελληνική σημαία, το «Φοίβο» και την «Αθηνά», και τον αριθμό της φανέλας του αθλητή και τα κόλλησαν επάνω σε παλιά άσπρα μπλουζάκια του μπαμπά. Με πηλό έφτιαξαν και μετάλλια που κρέμασαν στο λαιμό τους. Στη συνέχεια επέλεξαν ένα άθλημα και έφτιαξαν τα ανάλογα αξεσουάρ πάλι με ανακυκλώσιμα υλικά (ακόντιο, ρακέτα του τένις, ρακέτα του πινγκ πονγκ, βάρη).
Σε όλη τη διάρκεια του χρόνου, παίζαμε παιγνίδια ομαδικά, ψυχοκινητικά, ανταγωνιστικά, συναγωνιστικά, συνεργασίας, σε ζευγάρια (με μπάλες, κορδέλες, στεφάνια, υφάσματα, κώνους, ραβδιά, σακουλάκια ψυχοκίνησης, μπαλόνια, φτερά, εφημερίδες, σκυτάλες, κ.α.).
Δοκιμάσαμε διάφορα αθλήματα, όπως άλμα εις μήκος, δρόμους ταχύτητας, δρόμους μετ΄εμποδίων, σκυταλοδρομία, μπάσκετ, ποδόσφαιρο, boccia.
Παίξαμε παιγνίδια αντιστοίχισης, μνήμης και παρατηρητικότητας, αναγνώρισης αθλημάτων, φωνολογικής ενημερότητας, με εκτυπωμένο και πλαστικοποιημένο υλικό από το ίντερνετ.
Παίξαμε παιγνίδια στον υπολογιστή, με το λογισμικό του Kidepedia και του Babypedia.
Διαβάσαμε παραμύθια όπως είναι «Μια φορά ήταν … η Κολοτούμπα» της Σ. Μαντούβαλου, «Η Δέσποινα και το περιστέρι» του Ευγ. Τριβιζά.
Και φυσικά καθ΄ όλη τη διάρκεια του προγράμματος, με κάθε ευκαιρία ερχόμασταν σε επαφή με τον γραπτό λόγο (να γράψουμε ερωτήσεις, πληροφορίες, καινούριες λέξεις, εντυπώσεις…), και τα μαθηματικά (απαριθμήσεις, μετρήσεις, ομάδες….), ενώ κάποιες φορές επεξεργάζονταν φύλλα εργασίας κυρίως ανοιχτού τύπου στη γλώσσα, στα μαθηματικά ή τη μελέτη περιβάλλοντος.
Και τέλος, η γιορτή για το κλείσιμο του σχολείου, θα περιλαμβάνει παιγνίδια με τα παιδιά και των άλλων τμημάτων αλλά και με τους γονείς τους, σε ομάδες.
Αξιολόγηση
Παρά το γεγονός ότι το πρόγραμμα δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη, καθώς συνεχίζουμε να δοκιμάζουμε νέα παιγνίδια και νέα αθλήματα και θα ακολουθήσει και η αποχαιρετιστήρια γιορτή του σχολείου με τα παιδιά και των άλλων τμημάτων, όπου πάλι θα έχει ομαδικά παιγνίδια με τα παιδιά και τους γονείς τους, θεωρώ ότι το πρόγραμμα στέφθηκε με επιτυχία.
Οι στόχοι στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό επιτεύχθηκαν καθώς τα παιδιά ήρθαν σε άμεση επαφή με τον αθλητισμό. Εμπλούτισαν το λεξιλόγιο και τις γνώσεις τους, γνώρισαν προπονητές αθλημάτων και έλυσαν τις απορίες τους, βίωσαν συναισθήματα θετικά και αρνητικά (χαρά, απογοήτευση, θυμό, ντροπή, αγωνία, άγχος, περηφάνια, κ.α.) και έμαθαν να τα διαχειρίζονται. Έμαθαν να εξερευνούν τη γνώση, να βρίσκουν τρόπους να επιλύουν προβλήματα καλλιεργώντας την κριτική τους σκέψη, να θέτουν κοινούς στόχους και να συνεργάζονται για την επίτευξή τους.
Συνειδητοποίησαν ότι ο αθλητισμός είναι υγεία και διαμόρφωσαν θετική στάση ως προς την υγιεινή διατροφή και τη σωματική δραστηριότητα.
Αποδέχτηκαν την έννοια της διαφορετικότητας και έβαλαν τις βάσεις ενάντια του ρατσισμού και της σχολικής βίας.
Υπήρξαν, βέβαια, και δυσκολίες, με το χρονοδιάγραμμα γιατί υπήρχαν αναβολές στις επισκέψεις των ειδικών, απουσίες λόγω ασθένειας των παιδιών, παρεμβολές εποχιακών και επετειακών θεμάτων, ο χώρος των πολλαπλών χρήσεων δεν ήταν πάντα διαθέσιμος, γιατί τον χρησιμοποιούσαν τα άλλα τμήματα. Επίσης, στα πρώτα παιγνίδια, αντιμετωπίσαμε θέματα διαχείρισης συναισθημάτων, καθώς κάποια παιδιά θύμωναν γιατί έχαναν, κάποια απογοητεύονταν ή ντρέπονταν ή ακόμα και δεν είχαν το θάρρος να δοκιμάσουν κάποιες δεξιότητες. ‘Ομως, γρήγορα έμαθαν να διαχειρίζονται τα συναισθήματα και τις καταστάσεις και να βρίσκουν λύσεις.
Τέλος, θα πρέπει να επισημάνω ότι απόδειξη της θετικής επίδρασης του προγράμματος στα παιδιά, είναι ότι όσα παιδιά δεν ασχολούνταν μέχρι τώρα με κάποια αθλητική δραστηριότητα, ζήτησαν από τους γονείς και εκείνοι με τη σειρά τους ανταποκρίθηκαν, και ξεκίνησαν κάποια δραστηριότητα από αυτές που είχαν γνωρίσει στα πλαίσια του προγράμματος (ιππασία, Μuay Thai..). Ακόμη κι αυτά που ήδη ασχολούνταν με ένα άθλημα, θέλησαν να δοκιμάσουν και άλλα αθλήματα.
Ευχαριστίες
Η υλοποίηση αυτού του προγράμματος δεν θα είχε την ίδια επιτυχία αν δεν είχαμε την στήριξη πολλών ειδικών. Θα θέλαμε, λοιπόν, για άλλη μια φορά να ευχαριστήσουμε τους ειδικούς που μας επισκέφτηκαν και μας έδωσαν τόσες πληροφορίες και τόσες συγκινήσεις.
Ευχαριστούμε τους:
1. Αλμπαντάκη Μανώλη και Κουκλινού Μαρία, ιδιοκτήτες της σχολής Ιππασίας «My Horse».
2. Βεργιανάκη Δημήτρη, ποδοσφαιριστή της Μινωικής.
3. Βογιατζάκη Ιωάννη, εκπαιδευτικό Φυσικής Αγωγής Δημοτικής Εκπαίδευσης.
4. Γκουντούνοβα Ναταλία , προπονήτρια Ρυθμικής Γυμναστικής.
5. Καραπετσάκου Εύη, προπονήτρια ιππασίας.
6. Korompenikova Natalia, προπονήτρια Ρυθμικής Γυμναστικής.
7. Γκανιέβα - Ροδίτη Νίκη, προπονήτρια Ενόργανης Γυμναστικής.
8. Το Δήμο, το Παγκρήτιο Στάδιο και τους υπεύθυνους του προγράμματος «Αθλητική Εκδρομή».
9. Φουκαράκη Θοδωρή, προπονητή Muay Thai.
Θα ήταν μεγάλη παράλειψη αν δεν ευχαριστούσαμε τους γονείς όλων των παιδιών, που ο καθένας από τη δική του πλευρά συνέβαλε είτε βοηθώντας το παιδί του να συγκεντρώσει το πληροφοριακό υλικό για να μας το παρουσιάσει στην τάξη είτε κάνοντας τις απαραίτητες συνεννοήσεις για τις συνεντεύξεις ή τις επισκέψεις των προπονητών στον χώρο του σχολείου. Ένα μεγάλο ευχαριστώ στην προϊσταμένη του 74ου Νηπιαγωγείου, Κεφαλάκη Μαρία και τις υπόλοιπες συναδέλφους που με υποστήριξαν και με διευκόλυναν κατά τη διάρκεια υλοποίησης αυτού του προγράμματος.
Τέλος, το μεγαλύτερο ευχαριστώ ανήκει στα παιδιά Άσπα, Εύα, Παντελή, Δέσποινα, Μάνο, Κλειώ, Μαρία, Αναστασία, Γιώργο και Μάνθο. που χωρίς τη δική τους συμβολή δε θα είχαμε τώρα αντικείμενο για να σας παρουσιάσουμε.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Κουγιάλη, Γιώτα. (1999). Ψυχοκινητικές δραστηριότητες για νήπια και προνήπια. Εκδόσεις Καστανιώτη. Αθήνα.
- Κώστα, Εμμανουήλ. (ΧΧ). Η Διδακτική της Φυσικής Αγωγής. Γραφικές Τέχνες Χ. ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣ. Αθήνα.
- Λεβεντάκης, Χαράλαμπος. (2015). Τα 100 ωραιότερα παιχνίδια για το μάθημα της φυσικής αγωγής. e-book. Πάτρα.
- Σκαλίδη, Ζωή. & Τσάμπρα, Φωτεινή. (2000). Πρωτότυπα παιχνίδια 1 για παιδιά 3-7 ετών. Εκδόσεις Κέδρος. Αθήνα.
- Batllori, Jorge. (2003). Παιχνίδια φυσικής αγωγής. Μπλάτζα –Corrales, Ρένα. (μτφρ.). Εκδόσεις Παιδεία / Μάλλιαρης Παιδεία. Θεσσαλονίκη.
- Ballheimer, David. & Oxlade, Chris.(2000). Ολυμπιακοί αγώνες. Καλοκύρης, Αντώνης. (μτφρ.). Εκδόσεις Ερευνητές. Αθήνα.
- Kidepedia. (XX). Μαθαίνω τον κόσμο μέσα από το PC, τόμος 9, σπορ & χόμπι. Εκδόσεις 4π. Αθήνα.
- Lerouge, Jacques. (2008). Απίθανοι Αθλητές. Παυλίδης, Χάρης. (μτφρ.). Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο. Αθήνα.
- ΥΠ.Ε.Π.Θ – Π.Ι. (2009). Οδηγός Νηπιαγωγού - Εκπαιδευτικοί σχεδιασμοί – Δημιουργικά περιβάλλοντα μάθησης. Αθήνα: Ο.Ε.Δ.Β.
- Υ.ΠAI.Θ. – Π.Ι. ( 2003). Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών για το Νηπιαγωγείο. Προγράμματα σχεδιασμού και ανάπτυξης δραστηριοτήτων (ΔΕΠΠΣ).
- Υ.ΠΑΙ.Δ.Μ.Θ. – Π.Ι. (2011). Οδηγός Εκπαιδευτικού για το Πρόγραμμα Σπουδών του Νηπιαγωγείου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου