Δευτέρα 30 Μαΐου 2016

Πάμε μια βόλτα στο φεγγάρι ή στον Άρη;


Ένα πρόγραμμα γνωριμίας των παιδιών με το Διάστημα

Σοφία Νικολιδάκη, Ευστρατία Καραγρηγορίου, Κάλλια Μαρακομιχελάκη

Νηπιαγωγείο Ευρωπαϊκής Παιδείας  

Περίληψη

Το πρόγραμμα με τίτλο «Πάμε μια βόλτα στο φεγγάρι ή στον Άρη» αποτελεί μια προσπάθεια διερεύνησης μαζί με τα παιδιά του θαυμαστού κόσμου του διαστήματος με όχημα όλες τις μορφές της τέχνης, το παιχνίδι, τον διάλογο, την κριτική σκέψη και την ομαδική εργασία. Περιγράφονται αναλυτικά οι στόχοι, η μεθοδολογία, η πορεία του προγράμματος, καθώς και οι δράσεις που πραγματοποιήθηκαν. Ενδεικτικά ζητήματα που απασχόλησαν τα παιδιά είναι τα ακόλουθα: α) η γνωριμία με τους σημαντικότερους αστερισμούς και πλανήτες και σύνδεσή τους με τις εικαστικές τέχνες, τη λογοτεχνία και τη μυθολογία, β) η διερεύνηση της ύπαρξης εξωγήινων και η δημιουργία μιας δημοκρατίας του διαστήματος, γ) η νοερή περιπλάνηση των παιδιών στο διάστημα με χρήση πυραύλων, διαστημοπλοίων, UFO και παιχνιδιών του διαστήματος που κατασκευάσαμε, και δ) η εξερεύνηση άγνωστων πλανητών παρέα με τον «Μικρό Πρίγκιπα».

Λέξεις κλειδιά
Διάστημα, Εξωγήινοι, Πλανήτες, Αστερισμοί, Αστροναύτες
Κατηγορία προγράμματος
Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης
Εισαγωγή
Τα παιδιά νηπιακής ηλικίας μαθαίνουν μέσα από την ενασχόλησή τους με τα γνωστικά αντικείμενα και τα επιμέρους θέματα διαμορφώνοντας σταδιακά μια ολοκληρωμένη άποψη για αυτά. Η επίσκεψη του πλανητάριου στον χώρο του σχολείου μας αποτέλεσε το έναυσμα για την ενασχόληση με το διάστημα. Το ενδιαφέρον των παιδιών για το διάστημα, τους πλανήτες και τα αστέρια ήταν έκδηλο και οι ερωτήσεις τους πολλές.
Στο πλαίσιο αυτό, συνεργαστήκαμε το ελληνόφωνο και το αγγλόφωνο τμήμα του Νηπιαγωγείου Ευρωπαϊκής Παιδείας, συνολικά 30 παιδιά. Το παρόν πρόγραμμα εμπίπτει σε όλες τις θεματικές ενότητες σύμφωνα με το Α.Π. των Ευρωπαϊκών σχολείων: α) «Εγώ και το Περιβάλλον», όπου το παιδί γνωρίζει καλύτερα το περιβάλλον του, άψυχο και έμψυχο, και υιοθετεί καλές πρακτικές και τρόπους συμπεριφοράς, β) «Εγώ και οι άλλοι», όπου το παιδί λειτουργεί ως φορέας ευαισθητοποίησης και αφύπνισης των άλλων ως προς την προστασία του περιβάλλοντος, γ) «Εγώ ως άτομο», όπου το παιδί μαθαίνει περισσότερα πράγματα για τον εαυτό του και δ) «Εγώ και το σώμα μου», όπου το παιδί αναπτύσσει δεξιότητες, όπως είναι η ανάπτυξη της λεπτής και της αδρής κινητικότητας, η χρήση εργαλείων κ.λπ. Τα παιδιά μαθαίνουν τον εαυτό τους και πώς να ζουν καλύτερα (learning to be), μαθαίνουν να συνυπάρχουν με τους άλλους (learning to live with the others) και να κάνουν πράγματα (learning to do and to know).
Σκοπός και στόχοι
Σκοπός του εν λόγω προγράμματος ήταν:
1.    Η γνωριμία με τους σημαντικότερους αστερισμούς και πλανήτες.
2.    Η γνωριμία με το διάστημα ως φυσικό περιβάλλον καθώς και τα φυσικά φαινόμενα.
3.    Το πλανητικό σύστημα μέσα από την τέχνη (π.χ. Λογοτεχνία – Μυθολογία).
4.    Επαγγέλματα που σχετίζονται με το διάστημα (π.χ. αστροναύτες).
5.    Μεταφορικά μέσα και διάστημα (διαστημόπλοια, πύραυλοι).
6.    Εξωγήινοι. Υπάρχει ζωή έξω από τη γη;
7.    Ο πόλεμος των άστρων ή η ειρήνη των λαών;
Οι θεματικές που αναπτύχθηκαν στην πορεία του προγράμματος αφορούσαν τις ανανεώσιμες και εναλλακτικές πηγές ενέργειας, την κλιματική αλλαγή, τη ρύπανση της ατμόσφαιρας και τη μόλυνση του περιβάλλοντος, τον σεισμό και άλλες φυσικές καταστροφές και γενικότερα το σύμπαν ως ευρύτερο περιβάλλον.
Ειδικότερα, επιδιώχθηκε τα παιδιά:
1.    Να εκφραστούν μέσα από τον διάλογο και να αναπτύξουν την κριτική και δημιουργική τους σκέψη.
2.    Να αποκτήσουν περιβαλλοντική συνείδηση, ευθύνη και ένα αίσθημα του ανήκειν.
3.    Να εκφραστούν μέσα από ποικίλες μορφές τέχνης.
4.    Να μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις νέες τεχνολογίες.
5.    Να αναπτύξουν πνεύμα συνεργασίας και δεξιότητες για ατομική και ομαδική εργασία.
6.    Να έρθουν σε επαφή με λογοτεχνικά κείμενα που αφορούν το σύμπαν.
Περιγραφή δράσεων
Δημιουργήσαμε ένα ιστόγραμμα σχετικά με τις ήδη υπάρχουσες γνώσεις των παιδιών για το διάστημα, αλλά και τις περαιτέρω γνώσεις που ήθελαν τα ίδια να αποκτήσουν. Το διάγραμμα αυτό αποτέλεσε πυξίδα, ώστε να κινηθούμε εντός των ενδιαφερόντων των παιδιών, τόσο σε επίπεδο πληροφοριών που ήθελαν να μάθουν όσο και δραστηριοτήτων - παιχνιδιών.
Γνωστική επεξεργασία του θέματος – Επισκέψεις
Αντλήσαμε πολλές πληροφορίες για το διάστημα από τα βιβλία, το διαδίκτυο, διάφορες αφίσες κ.λπ. Για να πάρουν τα παιδιά ακόμα περισσότερα ερεθίσματα διοργανώσαμε: α) επίσκεψη στη Βικελαία Βιβλιοθήκη με αναζήτηση βιβλίων για το διάστημα, ατομική και ομαδική μελέτη τους στον χώρο της βιβλιοθήκης (αλλά και στην τάξη αργότερα) και δανεισμό κάποιων χρήσιμων σχετικών βιβλίων για το σχολείο μας, β) επίσκεψη του πλανητάριου στο σχολείο μας όπου τα παιδιά είχαν τη δυνατότητα μιας «φανταστικής» ξενάγησης στο σύμπαν και τους αστερισμούς μέσα σε μια υποβλητική ατμόσφαιρα, ενώ παράλληλα έμαθαν πολλά μυθολογικά στοιχεία για τους αστερισμούς (π.χ. η ιστορία του Ωρίωνα και του Σκορπιού) και απέκτησαν πρακτικές γνώσεις (π.χ. πώς να ξεχωρίζουν τον πολικό αστέρα και πώς να προσανατολίζονται). Θέλαμε πολύ να επισκεφτούμε το αστεροσκοπείο του Σκήνακα, ωστόσο λόγω της δύσβατης πρόσβασής του από τα παιδιά αποφασίσαμε να μείνουμε σε εικονικές συμπαντικές περιπλανήσεις, μέσω διαδικτύου (χρήση ιστοσελίδων με εικόνες και video σχετικά με τα νεφελώματα ή πεθαμένα αστέρια όπως μας τα αποκάλεσαν και έκαναν μεγάλη εντύπωση στα παιδιά), τους γαλαξίες κ.λπ.
Μέσα από έντυπο και ψηφιακό υλικό τα παιδιά έμαθαν για το ευρύτερο φυσικό περιβάλλον του διαστήματος, τους αστερισμούς, τους πλανήτες, την κλιματική αλλαγή και τη ρύπανση της ατμόσφαιρας. Παράλληλα, μέσα από ομαδικές δραστηριότητες ανέπτυξαν τις δεξιότητες και τον τρόπο σκέψης τους για το σύμπαν και τους αστερισμούς.
Παράλληλα, μιλήσαμε για τη διαφορά της περιστροφής της γης γύρω από τον ήλιο και την περιστροφή γύρω από τον εαυτό της. Συζητήσαμε για το τι προκαλεί το κάθε ένα και τι αποτελέσματα και διαφορές υπάρχουν, όπως είναι η δημιουργία των 24 ωρών της ημέρας και οι 365 ημέρες τον χρόνο. Συνδυαστικά μιλήσαμε για την ημέρα και τη νύχτα καθώς και για τις 4 εποχές. Με τη βοήθεια ενός φακού και με τα φώτα κλειστά αντιληφθήκαμε τη δημιουργία της ημέρας και της νύχτας. Στη συνέχεια, τα παιδιά έγιναν τα ίδια ο ήλιος και οι πλανήτες και δραματοποιήσαμε την περιστροφή της γης γύρω από τον ήλιο.
Τα ερεθίσματα που πήραν τα παιδιά τα επεξεργαστήκαμε περαιτέρω είτε γνωστικά, είτε μέσω ψυχοκινητικών παιχνιδιών, είτε μέσω όλων των μορφών τέχνης. Τα παιδιά έμαθαν πράγματα σχετικά με την περιστροφή της σελήνης γύρω από τη γη και τις φάσεις από τις οποίες διέρχεται, τα φαινόμενα των εκλείψεων, τα νεφελώματα, τους γαλαξίες, την ονομασία, τη σειρά και τη μορφολογία - φύση των πλανητών στο ηλιακό σύστημα. Ιδιαίτερη εντύπωση έκανε στα παιδιά ο Άρης, ο κόκκινος πλανήτης με τον πάγο στον ένα πόλο του, καθώς και το ότι οι πλανήτες έχουν τα ονόματα θεών της αρχαίας Ελληνικής μυθολογίας.
Φιλοσοφικά ερωτήματα
Τα παιδιά έθεσαν πολλά φιλοσοφικά ερωτήματα σχετικά με: α) το πώς προέκυψε το σύμπαν (κάποιοι είπαν ότι το έφτιαξε ο Θεός, κάποιοι ότι προέκυψε από το Bing Bang, β) πώς φτιάχτηκε ο χρόνος και γ) αν υπάρχει ζωή σε άλλους πλανήτες και πώς μπορεί να είναι αυτή. Μέσα από ανοιχτές συζητήσεις φιλοσοφικού τύπου, μέσα από τις εικαστικές τέχνες και το θεατρικό παιχνίδι τα παιδιά προσπάθησαν να φτιάξουν την ταυτότητα των Αριανών, να σκεφτούν αν υπάρχουν εξωγήινοι, πώς είναι εξωτερικά, τι χαρακτήρα έχουν και αν είναι φιλικοί προς τους ανθρώπους.
Σχετικά με την αντίληψη των παιδιών για την πιθανότητα ύπαρξης ζωής στον πλανήτη Άρη και τις ενδεχόμενες ομοιότητες ή και διαφορές με εμάς τους ανθρώπους, χαρακτηριστικό και πολύ φιλοσοφικό είναι το σχόλιο ενός παιδιού, το οποίο παραθέτουμε:
Αν είναι αυτός τέτοιος Αρειανός, όπως είναι στο βιβλίο, δε σημαίνει ότι όλοι οι άλλοι Αρειανοί είναι έτσι όπως αυτός. Όλοι οι Αρειανοί δεν είναι ίδιοι. Άρα δε χρειάζεται να κάνουμε την ταυτότητα του Αρειανού όπως είναι στο βιβλίο (Νίκος, 9.3.2016).
Η συζήτηση για το διάστημα έφερε στο φως πιθανότητες αποικισμού των πλανητών με ρομπότ. Με αφορμή ένα βίντεο με τίτλο το ρομπότ και η πεταλούδα, τα παιδιά προβληματίστηκαν πάνω στους διαφορετικούς τρόπους ζωής, τεχνητούς ή φυσικούς, σχετικά με το αν τα ρομπότ έχουν συναισθήματα και εικονογράφησαν τις δικές τους προοπτικές συμβίωσης.
Από ένα πρόγραμμα για το διάστημα δε θα μπορούσε να λείπει ο «Μικρός Πρίγκιπας» και η επίσκεψή τους σε διάφορους φανταστικούς πλανήτες με ό,τι «φιλοσοφικά ερωτήματα» εγείρει μια τέτοια αναζήτηση. Τα παιδιά ακολούθησαν τον Μικρό Πρίγκιπα στο ταξίδι του, εικονογράφησαν τους πλανήτες που συνάντησε και συζήτησαν για διάφορα φιλοσοφικά ερωτήματα, όπως αν υπάρχει βασιλιάς στον οποίο να ανήκουν τα αστέρια (τι μας ανήκει και τι όχι), αν μπορεί κάποιος να είναι βασιλιάς σε έναν πλανήτη χωρίς υπηκόους, αν μπορεί η μέρα να έχει διαφορετική διάρκεια σε κάθε πλανήτη κ.λπ.
Λογοτεχνία
Πέρα από τον Μικρό Πρίγκιπα (De Saint-Exuperi, 1968) αναζητήσαμε θέματα για το διάστημα στη λογοτεχνία γενικότερα. Διαβάσαμε σχετικές ιστορίες για το διάστημα και τους πλανήτες, όπως για παράδειγμα Τα Πέντε Δάχτυλα και το Φεγγάρι (Κουρτ και Μπλάου, 1999), Μπαμπά, σε παρακαλώ, φέρε μου το φεγγάρι (Carle, 2014), Ο Φεγγαροσκεπαστής (Puybaret, 2003), Οι Τρεις Αστροναύτες (Έκο και Κάρμι, 1989), Το Ταξίδι του ΜΑ-ΒΗ στο γαλαξία (Γιάρνελλ & Σγουρός, 2002) και Discovering Mars - The Amazing Story of the Red Planet (Berger, 2015).
Μέσα από αυτές τις ιστορίες, τα παιδιά ταξίδεψαν με τη φαντασία τους στο σύμπαν, δραματοποίησαν τις σκηνές που τους άρεσαν, ζωγράφισαν τις εντυπώσεις τους, δημιούργησαν διάφορες κατασκευές και δημιούργησαν τη δική τους ιστορία, καθώς έβλεπαν μόνο τις εικόνες του βιβλίου.
Εικαστικές δραστηριότητες
Πολλές εικαστικές δραστηριότητες έλαβαν χώρα, όπως η αναπαράσταση του έναστρου ουρανού, η κατασκευή των πλανητών και ήλιου με διάφορα υλικά και διαφορετικές τεχνοτροπίες. Τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν ήταν τέμπερες, αλεύρι, κιμωλία, κλωστές, χάρτινα πιάτα, αφρώδες υλικό και σύρμα πίπας.
Τα παιδιά ζωγράφισαν το ηλιακό σύστημα με τους πλανήτες και τους δορυφόρους τους σε χαρτί τύπου Α3 με τα χρώματα του κάθε πλανήτη. Στολίσαμε την τάξη μας με μόμπιλε διαστημόπλοιων και φεγγαριών και αστεριών από χαρτόνι, κλωστές και ρολά κουζίνας. Μετά την ανάγνωση ιστοριών σχετικά με το διάστημα, τα παιδιά ενθουσιάστηκαν με τους εξωγήινους και έφτιαξαν μάσκες εξωγήινων από χάρτινα πιάτα και ιπτάμενους δίσκους, από διάφανα πλαστικά καπάκια, από ποτήρια του καφέ και χάρτινα πιάτα. Παράλληλα, τα παιδιά αντιλήφθηκαν ότι τα αντικείμενα μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για άλλες χρήσεις.
Σε μια άλλη δραστηριότητα, δημιουργήσαμε τον φλοιό της γης και τα εσωτερικά της στρώματα (μανδύα και πυρήνα), χρησιμοποιώντας διαφορετικό χρώμα πλαστελίνης. Κατόπιν, κόψαμε τη γη με ένα μαχαίρι για να φανεί το εσωτερικό της. Τα παιδιά βρήκαν το σημείο αυτό μαγικό.
Παράλληλα αναπαραστήσαμε την κίνηση της σελήνης γύρω από τη γη. Οι κινήσεις αυτές αποτυπώθηκαν σε ανάλογη κατασκευή από χαρτόνι και διπλόκαρφα. Παρακολουθήσαμε βίντεο σχετικό με τις έννοιες μέρα και νύχτα και αποτυπώσαμε τις οχτώ φάσεις της σελήνης με κατασκευή από μπισκότα oreos. Συγκεκριμένα, αφαιρέσαμε το επάνω μέρος από οχτώ μπισκότα για να φαίνεται η κρέμα (φεγγάρι στη φάση) επάνω στο μαύρο μπισκότο (σκοτάδι). Στη συνέχεια, κόψαμε την κρέμα ανάλογα με τις φάσεις του φεγγαριού.  Συνδυαστικά, μιλήσαμε για την ανατολή και τη δύση του ήλιου και τις αποτυπώσαμε σε χαρτί τύπου Α4, διπλωμένο στη μέση, διαχωρίζοντας με αυτόν τον τρόπο τις δύο έννοιες.
Θεατρικό παιχνίδι
Υπήρξαν πολλές ευκαιρίες για βιωματική προσέγγιση του διαστήματος μέσω του θεατρικού παιχνιδιού. Αναπαραστήσαμε μύθους σχετικά με τους αστερισμούς (Μικρή και Μεγάλη Άρκτος, Αστερισμός του Ωρίωνα και του Σκορπιού). Αναπαραστήσαμε τις εναλλαγές της μέρας και της νύχτας, καθώς και ιστορίες από την ανάγνωση του Μικρού Πρίγκιπα. Φτιάξαμε με κάλτσες εξωγήινους και εξωγήινα ζώα και παίξαμε κουκλοθέατρο.
Ψυχοκινητικά παιχνίδια
Πολλά ψυχοκινητικά παιχνίδια έλαβαν χώρα. Τα παιδιά έφτιαξαν διαστημόπλοια και έγιναν τα ίδια αστροναύτες που προχώρησαν σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας, έπαιξαν τα πεφταστέρια και κάθε φορά που χανόταν ένα αστέρι τα υπόλοιπα παιδιά έκαναν από μια ευχή. Τα παιδιά έφτιαξαν μπουκάλες οξυγόνου αστροναυτών από άδεια πλαστικά μπουκάλια νερού και φορώντας τα εξερευνούσαν το διάστημα. Δημιούργησαν αυτοσχέδια παιχνίδια, όπως το πεθαμένο αστέρι (άλλος ορισμός για το νεφέλωμα) το οποίο έπαιζαν ως παραλλαγή του ομαδικού παιχνιδιού «Άρρωστος».
Με αφορμή την ιστορία Οι Τρεις Αστροναύτες (Έκο & Κάρμι, 1989), μιλήσαμε με τα παιδιά για τη Δημοκρατία του Διαστήματος και για την πιθανότητα συνύπαρξης διαφορετικών φυλών (Κινέζος, Ρώσος και Αμερικανός αστροναύτης) και εξωγήινων. Μιλήσαμε για τα πράγματα που μας συνδέουν και μας ενώνουν και θυμηθήκαμε τις αρχές τις δημοκρατίας. Στη συνέχεια, σκέφτηκαν τι αρχές θα μπορούσαν να τη διέπουν για να λειτουργεί αρμονικά για όλους τους πιθανούς κατοίκους των πλανητών. Από τη θεωρία περάσαμε στην πράξη με την κατασκευή ενός επιδαπέδιου παιχνιδιού που το ονομάσαμε Δημοκρατία του Διαστήματος - Space Democracy. Συζητήσαμε για τα υλικά που θα χρησιμοποιήσουμε, τον τρόπο που θα το φτιάξουμε και τα θέματα που θα αποτυπώσουμε σε χαρτί, όπως φεγγάρι, ήλιος, πλανήτες, εξωγήινοι, αστροναύτες, διαστημόπλοια και αστέρια. Με βάση τα θέματα αυτά, χωριστήκαμε σε ομάδες με κλήρωση. Τα παιδιά ψήφισαν τους αρχηγούς της κάθε ομάδας, αποφάσισαν δημοκρατικά σε κάθε διαφωνία που είχαν και τα ίδια όρισαν και τους κανόνες.
Στη συνέχεια, ξεκίνησαν τις κατασκευές τους, δημιουργώντας σταδιακά τα ορθογώνια παραλληλόγραμμα, το φόντο, ζωγράφισαν τις θεματικές και αρίθμησαν τα κουτάκια. Τα παιδιά ξεκίνησαν να το παίζουν σε ομάδες με ενθουσιασμό.
Σύνδεση με την καθημερινότητα των παιδιών
Η καθημερινότητα των παιδιών επηρεάστηκε πολλές φορές από τη διερεύνηση του θέματός μας για το διάστημα με αποτέλεσμα να προκύψουν πολλές αυθόρμητες δραστηριότητες από τα παιδιά καθιστώντας τα έτσι αυτόνομα και συν-δημιουργούς της πορείας που τραβούσε το πρόγραμμα. Υπό αυτό το πλαίσιο, τα παιδιά: α) έφτιαξαν πολλές φορές πυραύλους στη γωνιά του οικοδομικού υλικού ή στη γωνιά των καλλιτεχνικών, χρησιμοποιώντας άχρηστα υλικά (π.χ. ρολά τουαλέτας ή κουζίνας, κουτιά για να φτιάξουν διαστημόπλοια), β) διαμόρφωσαν τον χώρο με τις καρέκλες και τα παγκάκια ώστε να μεταμορφώνονται σε διαστημικά λεωφορεία, γ) έφτιαξαν πολλούς πλανήτες από πλαστελίνη αλλά και χαπάκια για τους αστροναύτες, ώστε να μην τους πιάνει ναυτία, δ) έφτιαξαν τη δική τους συμπαντική μουσική και ευφάνταστους συμπαντικούς ρυθμούς χρησιμοποιώντας πλαστικά μπουκάλια που τα χτυπούσαν ρυθμικά με διάφορους τρόπους. Η τελευταία δραστηριότητα μας ώθησε στο να ζητήσουμε από τα παιδιά να σκεφτούν τραγούδια για το διάστημα, να τα συζητήσουν με τους γονείς τους και να τα φέρουν στο σχολείο, ώστε να μάθουμε να τα τραγουδάμε. Έτσι προέκυψε μια πανσπερμία τραγουδιών παραδοσιακών κρητικών (π.χ. άστρα μη με μαλώνετε), λαϊκών (το φεγγάρι πάνω Θεέ μου), παιδικών (φεγγαράκι μου λαμπρό), έντεχνων (χάρτινο το φεγγαράκι), είτε στα ελληνικά είτε στα αγγλικά (twinkle twinkle little star/ fly me to the moon) που μας ώθησε στο να μιλήσουμε για διάφορα είδη μουσικής, ρυθμούς και φυσικά να τονώσουμε τα αγγλικά μας!
Τέλος, η εκάστοτε επικαιρότητα επηρεάστηκε συχνά από το πρόγραμμα για το διάστημα. Έτσι, για παράδειγμα, οι αποκριάτικες στολές που φτιάξαμε είχαν θέμα τους αστροναύτες και τον έναστρο ουρανό, ενώ το πάρτι που ακολούθησε ήταν πραγματικά… out of this world! Επίσης, η προγραμματισμένη επίσκεψή μας στη Dinosauria και η ξενάγηση των παιδιών στον μαγικό κόσμο των δεινοσαύρων έδωσε λαβή για συζητήσεις σχετικά με το πώς εξαφανίστηκαν τα ζώα αυτά και την καταλυτική επίδραση που είχε το σύμπαν (πτώση μετεωριτών, αλλαγές του κλίματος κ.λπ.).
Αξιολόγηση του προγράμματος
Η αξιολόγηση του προγράμματος έγινε σε όλη τη διάρκεια της υλοποίησής του. Συχνά γίνονταν τροποποιήσεις, ανάλογα με το ενδιαφέρον και τις ανάγκες των παιδιών. Οι νηπιαγωγοί κατέγραφαν τη συμμετοχή των παιδιών στις δραστηριότητες και την επίτευξη των επιδιωκόμενων στόχων και προσάρμοζαν το πρόγραμμα στα ενδιαφέροντα των παιδιών.
Κατά τη δημιουργία του ιστογράμματος για την καταγραφή των γνώσεων και των εμπειριών των παιδιών σχετικά με το διάστημα καταγράψαμε και τις ερωτήσεις των παιδιών για το τι θέλανε να μάθουν. Πολλές από τις ερωτήσεις τους απαντήθηκαν μέσα από μια πληθώρα δράσεων, κατασκευών, ιστοριών, παιχνιδιών και δραματοποιήσεων. Κατανοήσαμε ότι ο πλανήτης γη και εμείς οι άνθρωποι που την κατοικούμε είμαστε ένα μικρό, αλλά αναπόσπαστο κομμάτι του ευρύτερου περιβάλλοντος που λέγεται σύμπαν.
Μέσα από τη συνεργασία του ελληνόφωνου και του αγγλόφωνου τμήματος του νηπιαγωγείου, το ομαδικό πνεύμα κυριάρχησε κατά τη λήψη και εφαρμογή των αποφάσεων των παιδιών και χαρακτήρισε τις διαπροσωπικές σχέσεις τους μέσα από την επικοινωνία, την επίλυση προβλημάτων και τα ομαδικά παιχνίδια. Τα παιδιά απέκτησαν νέες γνώσεις, ανέπτυξαν τις δεξιότητές τους, επινόησαν νέες τεχνικές και τεχνοτροπίες, διερεύνησαν τις εμπειρίες τους και συμμετείχαν ενεργά στην οργάνωση και υλοποίηση του προγράμματος. Υπό το πρίσμα αυτό, τα αποτελέσματα της αξιολόγησης του προγράμματος κρίνονται θετικά.  
Αναφορές

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου