Ίδια τα δάκρυα στο Αιγαίο ίδια η μοίρα των λαών
Μαρία Παπαδημητροπούλου
28ο & 57oΔημοτικό Σχολείο Ηρακλείου
Περίληψη
Η ανάγνωση αποσπασμάτων του βιβλίου "Ματωμένα χώματα". Η κατανόηση μέσω της λογοτεχνίας μιας περιόδου της σύγχρονης νεοελληνικής ιστορίας, καθοριστικής για την πορεία του ελληνικού κράτους στον 20ο αιώνα. Διαθεματική προσέγγιση με το μάθημα της Ιστορίας της Έκτης τάξης. Τέλος, συσχέτιση του προσφυγικού ζητήματος της Μικρασιατικής καταστροφής με τους σημερινούς πρόσφυγες, οι οποίοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους για τον ίδιο λόγο, τον πόλεμο.
Λέξεις κλειδιά
Προσφυγιά ,ιστορική μνήμη, συναίσθημα, σύγχρονη πραγματικότητα
Κατηγορία προγράμματος
Πολιτιστικών θεμάτων
Εισαγωγή
Όταν φοιτούσαμε στην Ε΄ τάξη (2015-2016) ασχοληθήκαμε με το Αναγεννησιακό θέατρο και τον Ερωτόκριτο του Β. Κορνάρου. Το έργο αποδώσαμε θεατρικά με μεγάλη επιτυχία δύο φορές: μία στο χώρο του σχολείου μας, τον Ιούνιο του 2015 και μία στον Θεατρικό Σταθμό, τον Ιανουάριο του 2016.
Φέτος, στην Έκτη τάξη, αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με ένα έργο διαφορετικής υφής. Ένας λόγος που μας παρακίνησε σε αυτό αφορά και το προσφυγικό ζήτημα των ημερών μας. Έτσι, αλλάζοντας «ρεπερτόριο» και υποκριτική στροφή επιλέξαμε ένα ιστορικό μυθιστόρημα της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας που αφορά τον μικρασιατικό ελληνισμό.
Αυτό που οφείλουμε να λάβουμε υπόψη είναι ότι η ιστορία - έστω και με διαφορετικό κάθε φορά πολιτισμικό υπόβαθρο- επαναλαμβάνεται. Ο ελληνισμός έχει βιώσει έντονα την προσφυγιά. Το αποκορύφωμα όλων είναι η μικρασιατική καταστροφή του 1922. Τότε καθώς και με τις συμφωνίες που ακολουθούν 1.500.000 Έλληνες της Μικράς Ασίας αναγκάστηκαν χωρίς τη θέλησή τους, να εγκαταλείψουν τις πατρογονικές τους εστίες και να εγκατασταθούν στην Ελλάδα. Εδώ γνωρίζουν ανυπέρβλητες δυσκολίες προσαρμογής και συνέχισης της ζωής τους. Εκτός από έναν ανέτοιμο και αδιάφορο κρατικό μηχανισμό, έχουν να αντιμετωπίσουν και έναν ιδιότυπο ρατσισμό από τους γηγενείς που πολλές φορές αποκτά έντονα συγκρουσιακά χαρακτηριστικά. Για πολλά χρόνια η πλειοψηφία των προσφύγων θα μείνει στο περιθώριο και θα ζήσει κάτω από άθλιες συνθήκες στους προσφυγικούς συνοικισμούς και τα παραπήγματα, εξιλαστήριο θύμα στο βωμό των πολιτικών και γεωστρατηγικών συμφερόντων.
Ο αδιάκοπος αγώνας αυτών των ανθρώπων τους έκανε να ριζώσουν στη νέα γη, να προκόψουν και να φτιάξουν τη ζωή τους. Σε καμιά περίπτωση δεν ξέχασαν τη φωνή της φυλής και διατηρούν ζωντανή τη συλλογική μνήμη.
Ο Θουκυδίδης στην Ιστορία του είχε δραματικά προβλέψει για τις ακρότητες που διαπράττει ο άνθρωπος, ότι «τα ίδια πράγματα θα συμβαίνουν, όσο η φύση του ανθρώπου παραμένει η ίδια». Το σημερινό προσφυγικό ζήτημα, η σκληρότητα του φαινομένου, οι κοινοί θαλάσσιοι και χερσαίοι δρόμοι του ξεριζωμού είναι οδυνηρά όμοιοι. Άνθρωποι τότε, άνθρωποι και τώρα με αβέβαιο πεπρωμένο και με δυστυχία στα μάτια, στον καθρέφτη της ψυχής. Μπορεί η γνώση του ιστορικού παρελθόντος να γιατρέψει το παρόν; Το ερώτημα αναπάντητο, δυστυχώς.
Ματωμένα Χώματα
Το μυθιστόρημα δημοσιεύτηκε το 1963. Η συγγραφέας υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας των γεγονότων. Η αφηγηματική πλοκή του, οι ανθρώπινοι τύποι και οι αναπόφευκτοι συσχετισμοί με το δικό μας παρόν, το καθιστούν εξαιρετικά επίκαιρο. Στη σκηνή θα παρουσιαστούν αλήθειες. Μέσα από την οπτική γωνία του Μανώλη Αξιώτη, κεντρικού ήρωα του έργου βλέπουμε τις ευτυχισμένες στιγμές, τη ξενοιασιά της ζωής, τον ειρηνικό μόχθο, την αγαθή συνύπαρξη των Ελλήνων και των Τούρκων. Ώσπου τα οικονομικά συμφέροντα των ισχυρών κρατών, ο τουρκικός εθνικισμός και οι μεγαλοϊδεατισμοί των Ελλήνων πολιτικών και της αστικής τάξης σπέρνουν το εθνικό και φυλετικό μίσος.
Αρχίζει το δράμα των ανθρώπινων ψυχών… Ίδια τα δάκρυα στο Αιγαίο, ίδια η μοίρα των λαών.
Βιβλιογραφία
- Βενέζης, Η. (2010). Γαλήνη. Αθήνα: Εστία.
- Δούκας, Σ. (2008). Ιστορία ενός αιχμαλώτου. Αθήνα: Κέδρος.
- Τζανακάρης, Β. (2007). Το προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα. Αθήνα: Μεταίχμιο
- Σωτηρίου, Δ.(2012). Ματωμένα Χώματα. Αθήνα: Κέδρος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου