Τρίτη 31 Μαΐου 2016

Μια φορά κι έναν καιρό....συγγραφέας θα γενώ


Γνωριμία με τα παραμύθια (λαϊκά - σύγχρονα - κλασσικά - μυθολογία) και παραγωγή παραμυθιών από τα νήπια


Μαρία Κουφάκη, Χαρούλα Αλεξάκη, Ευγενία Μουμούρη, Ιωάννα Αραβανή


47ο Νηπιαγωγείο Ηρακλείου  

Περίληψη
Η προσφορά του παραμυθιού και η μεγάλη του συμβολή στην προσωπική ανάπτυξη, στην εκπαίδευση, στην αγωγή, στην κοινωνική συμπεριφορά και στη συναισθηματική ωρίμανση του παιδιού είναι πολλαπλή, ανεκτίμητη και ανεπανάληπτη. Στηριζόμενοι λοιπόν σε αυτήν την διαπίστωση, στην παιδαγωγική του αξία, και παράλληλα στην αγάπη των παιδιών για τα παραμύθια αποφασίσαμε να ασχοληθούμε εμπεριστατωμένα με αυτά. Η παρούσα εισήγηση αναφέρεται στην υλοποίηση σχεδίου εργασίας, το οποίο πραγματοποιήθηκε κατά τη σχολική περίοδο 2015-2016 στο 47ο Νηπιαγωγείο Ηρακλείου Κρήτης. Μέσα στο πλαίσιο του προγράμματος σχολικών δραστηριοτήτων της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Νομού Ηρακλείου αναπτύχθηκαν δράσεις και η διάρκειά του ήταν 6 μήνες. Συμμετείχαν και τα 2 τμήματα του νηπιαγωγείου με συνολικό αριθμό 42 παιδιών υπό την καθοδήγηση και των 4 νηπιαγωγών. Στοχεύοντας λοιπόν στη φιλαναγνωσία, φιλομάθεια, ενδυνάμωση γλωσσικής έκφρασης με έμμεσο και δημιουργικό τρόπο, καλλιέργεια της φωνολογικής τους επίγνωσης, ανάπτυξη της αφηγηματικής τους ικανότητας, δημιουργία δικών τους κειμένων, δημιουργική έκφραση μέσα από ποικίλες μορφές τέχνης (εικαστικές τέχνες, θέατρο, εικονογράφηση δραματοποίηση), χρήση νέων τεχνολογιών (διαδικτυακές εφαρμογές, storyjumper, storybird, jigsaw κ.α) ασχοληθήκαμε με τα παραμύθια μέσα στον χρόνο και τα είδη τους και επιχειρήσαμε να γίνουμε και οι ίδιοι συγγραφείς, δημιουργώντας τις δικές μας ιστορίες.
Λέξεις κλειδιά
Παραμύθια, συγγραφή, αφήγηση, φιλαναγνωσία
Κατηγορία προγράμματος
Πολιτιστικών θεμάτων
Εισαγωγή
Τα κάθε λογής παραμύθια και το σύνολο εκείνων των κειμένων, που συμβάλλουν στην ψυχαγωγία των παιδιών και στην πνευματική τους καλλιέργεια, στην ωρίμανση της προσωπικότητας, στη διαμόρφωση ελεύθερης συνείδησης, μέσω της αισθητικής συγκίνησης και της μύησης σε διαχρονικές αξίες, συμβάλλουν αποφασιστικά στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών, με ένα ξεχωριστό και γοητευτικό τρόπο.
Η διαπίστωση της σπουδαιότητας των παραμυθιών σε συνδυασμό με το άκρατο ενδιαφέρον των παιδιών, μας οδήγησαν στην επιλογή του παρόντος σχεδίου εργασίας με τίτλο: ”Μια φορά κι έναν καιρό… συγγραφέας θα γενώ”, που σκοπό έχει την επαφή των παιδιών με ποικίλα παιδικά λογοτεχνικά είδη και την παραγωγή δικών τους αυτοσχέδιων παραμυθιών.
Συμβατότητα με το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών
Το πρόγραμμα είναι συμβατό με τις βασικές αρχές που διέπουν το Αναλυτικό Πρόγραμμα του νηπιαγωγείου και τη φιλοσοφία του Διαθεματικού Ενιαίου Πλαισίου Προγράμματος Σπουδών (ΔΕΠΠΣ) (Υπ. Απ. Γ21210728 ΦΕΚ 304/τ. Β’/ 13-3-2003), αναπτύσσοντας διαθεματικές δραστηριότητες που έχουν νόημα για το παιδί και αποσκοπούν στην ενοποίηση της γνώσης, την καλλιέργεια δεξιοτήτων, την ενεργό συμμετοχή και τη δημιουργική έκφραση.
Το θέμα εξακτινώνεται διαθεματικά καλύπτοντας όλες τις γνώσεις – μαθησιακές περιοχές του προγράμματος σπουδών Γλώσσας, Μαθηματικών, Μελέτης Περιβάλλοντος, Προσχολικής και Κοινωνικής Ανάπτυξης, των Τεχνών και των Τ.Π.Ε. προάγοντας έτσι την ολόπλευρη σωματική, νοητική, συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη των νηπίων.
Το εκπαιδευτικό σενάριο στηρίζεται στις βασικές αρχές του Δ.Ε.Π.Π.Σ  καθώς:
  • Δίνει ευκαιρίες στα παιδιά να αναπτύσσουν και να εκφράζουν ιδέες και συναισθήματα, προσεγγίζοντας το πολιτιστικό υπόβαθρο του κάθε παιδιού καθώς και τα ενδιαφέροντά του και τις ανάγκες του.
  • Ενσωματώνει  στις δραστηριότητες την τεχνολογία και αξιοποιεί μια ποικιλία πηγών πληροφόρησης όπως το διαδίκτυο.
  • Παρέχει ευκαιρίες στα παιδιά να εξασκούν τις δεξιότητές τους μέσα από την αναζήτηση, την αιτιολόγηση και επιχειρηματολογία, τη λήψη αποφάσεων, την επίλυση προβλημάτων.
  • Αξιοποιεί τις προϋπάρχουσες γνώσεις και εμπειρίες.
  • Δίνει έμφαση στην ενεργητική και βιωματική μάθηση καθώς οι δραστηριότητες απαιτούν προσωπική εμπλοκή των νηπίων.
  • Ενσωματώνει την αξιολόγηση στο πρόγραμμα.
  • Ενιαιοποιεί τη γνώση και προάγει τη διαθεματικότητα.
  • Η παιγνιώδης μορφή των δραστηριοτήτων θέτει στο επίκεντρο το παιχνίδι ως μέσο μάθησης, ενισχύοντας την αυτενέργεια και την αυτονομία των νηπίων.
  • Ενισχύει την αλληλεπίδραση και τη συνεργασία  των παιδιών μεταξύ τους.
Σκοπός και στόχοι
  Διδακτικοί Στόχοι
Ως προς το γνωστικό αντικείμενο
  • Να έρθουν σε επαφή και γνωριμία με τα διάφορα παιδικά λογοτεχνικά είδη, σύγχρονα, κλασσικά, λαϊκά παραμύθια, τη μυθολογία και τους μύθους του Αισώπου.
  • Να γνωρίσουν πώς φτάνει στα χέρια μας ένα βιβλίο.
  • Να διευρύνουν τον κόσμο εμπειριών τους, δίνοντάς τους ταυτόχρονα, με έναν φυσικό και αβίαστο τρόπο, σημαντικές πληροφορίες για την πολιτισμική τους κληρονομιά.
  • Να τροφοδοτούν και να εξελίσσουν τη φαντασία, που δίχως αυτήν δεν είναι δυνατόν να προκύψει κάτι καινούργιο και δημιουργικό.
  • Να εμπλουτίζουν το λεξιλόγιό τους, να ενισχύουν την αφηγηματική τους ικανότητα και γενικότερα τη δυνατότητα έκφρασής τους.
  • Να ενδυναμώνουν την ικανότητα συγκέντρωσής τους.
  • Να έρθουν σε επαφή και να μάθουν να διαχειρίζονται πολλά και έντονα συναισθήματα.
  • Να μάθουν τρόπους αντιμετώπισης και επίλυσης διαφόρων δύσκολων καταστάσεων και να καλλιεργούν βασικές ηθικές αξίες και αρχές.
  • Να καλλιεργήσουν το ενδιαφέρον τους για τα βιβλία, να μάθουν να τα αγαπούν και να τα σέβονται.
  • Να έρθουν σε επαφή με διαφορετικά είδη βιβλίων (παραμύθια, ιστορίες, κόμικ, μύθους).
  • Να δημιουργήσουν κλίμα συνεργασίας, εμπιστοσύνης και σεβασμού στην άποψη του άλλου.
  • Να αναπτύξουν και να βελτιώσουν τον προφορικό τους λόγο.
  • Να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη και να μάθουν να επεξεργάζονται νοητικά το κείμενο.
  • Να μάθουν να χαρακτηρίζουν και να κριτικάρουν πρόσωπα και καταστάσεις.
  • Να καλλιεργήσουν την αφηγηματική τους ικανότητα και να διακρίνουν το πραγματικό από το φανταστικό.
  • Να συγγράψουν και να εικονογραφήσουν δικά τους παραμύθια.
  • Να παίξουν ρόλους, με λόγια ή χωρίς με τη συμβολή της δραματοποίησης και της μιμητικής τέχνης.
Ως προς τη μαθησιακή διαδικασία
  • Να αναπτύξουν δεξιότητες επικοινωνίας, συνεργασίας.
  • Να αναπτύξουν κριτική σκέψη.
  • Να σέβονται τις ιδέες και τις απόψεις των άλλων.
  • Να κατανοήσουν την αξία της ομαδικής εργασίας και την από κοινού ανακάλυψη.
  • Να αναζητούν πληροφορίες, να τις οργανώνουν και να τις χρησιμοποιούν για τη διαχείριση προβλημάτων.
Ως προς τις Τ.Π.Ε.
  • Να εξοικειωθούν με τη χρήση των υπολογιστών ως εργαλείο ανακάλυψης και εύρεσης πληροφοριών, αλλά και ως εργαλείο δημιουργίας και έκφρασης.
  • Να εξοικειωθούν με την αναζήτηση εικόνων και παραμυθιών στο διαδίκτυο.
  • Να μπορούν να αναζητούν τραγούδια και βίντεο με αφηγήσεις στο youtube.
  • Να  συγγράψουν παραμύθια με τη χρήση της διαδικτυακής εφαρμογής storyjumper
  • Να γνωρίσουν μέσω του google earth, τα μέρη των επισκέψεών μας, πριν τα επισκεφτούμε
  • Μέσω της εφαρμογής jigsaw, να φτιάξουν παζλ με τα εξώφυλλα των παραμυθιών.
Ρόλος του εκπαιδευτικού
Οι εκπαιδευτικοί μεσολαβούν και διευκολύνουν τη μαθησιακή διαδικασία, βοηθώντας τα παιδιά:
●  Να οργανώσουν δραστηριότητες με συνοχή και συνέχεια με τέτοιο τρόπο ώστε οι γνώσεις να ‘’χτίζονται ‘’ μέσω της διερεύνησης και της ενεργής συμμετοχής των παιδιών.
●    Να οργανώσουν την έρευνά τους.
●    Να εφαρμόσουν τις νέες γνώσεις.
●    Να αξιολογούν τη διαδικασία και να την προσαρμόζουν στις ανάγκες των παιδιών.
●    Να αποκτήσουν πρόσβαση στις κατάλληλες πηγές πληροφόρησης.
Μεθοδολογία
Κατά την υλοποίηση του προγράμματος ξεκινήσαμε από αυτά που γνωρίζουν τα νήπια για το συγκεκριμένο θέμα και οργανώσαμε τις δράσεις σχετικά με το τι θα ήθελαν να μάθουν και πώς θα το μάθουν. Τα παιδιά, σε όλες τις φάσεις της μαθησιακής διεργασίας, έχουν ενεργή συμμετοχή, συνεργάζονται, ανακαλύπτουν τρόπους για να βρουν μόνα της τη γνώση, καθοδηγούμενα από τις νηπιαγωγούς που έχουν ρόλο συντονιστή για να κατευθύνει και να καθοδηγεί τις ομάδες. Έτσι, αναφορικά με τις δράσεις, χρησιμοποιήσαμε τις εξής διδακτικές στρατηγικές:
  • Διατύπωση ερωτημάτων.
  • Καταιγισμός ιδεών.
  • Ομαδοσυνεργατική εργασία.
  • Διευκρίνηση και επεξεργασία θεμάτων μέσω της έρευνας και της ανακάλυψης.
  • Επικοινωνία και παρουσίαση νέων γνώσεων με διάφορους τρόπους και πολλαπλές αναπαραστάσεις (π.χ. κατασκευές, θεατρικό παιχνίδι, ποικίλα φύλλα εργασίας, καλοκαιρινή γιορτή κτλ.)
Περιγραφή δράσης
Αφορμή για να ξεκινήσει αρχικά το πρόγραμμα ήταν η αγάπη και το ενδιαφέρον που έδειξαν τα παιδιά κατά την έναρξη της δανειστικής μας βιβλιοθήκης στις αρχές Δεκέμβρη. Τα παιδιά με αγωνία περίμεναν την ημέρα του δανεισμού, διάλεγαν με προσοχή το παραμύθι που ήθελαν, ξεφύλλιζαν κατευθείαν το παραμύθι τους ανυπομονώντας να τους το αφηγηθούν οι γονείς τους στο σπίτι και το ενδιαφέρον τους επικυρώθηκε, όταν πολλά παιδιά μας ζήτησαν να δανείζονται περισσότερα από ένα παραμύθι την εβδομάδα. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα παραμύθια της βιβλιοθήκης φέτος τα έφεραν τα ίδια τα παιδιά, όποτε είχε και μεγαλύτερο ενδιαφέρον να δανείζονται τις επιλογές των φίλων και συμμαθητών τους. Γι’ αυτό και η Χριστουγεννιάτικη γιορτή μας προέκυψε από την ανάγνωση του παραμυθιού “Η μπουγάδα  του Άγιου Βασίλη”, το οποίο διασκευάσαμε και δραματοποιήσαμε μαζί τους..
Η αφορμή ενασχόλησης με το συγκεκριμένο θέμα δόθηκε με την επέτειο γέννησης, του γνωστού συγγραφέα κλασσικών παραμυθιών Σαρλ Περώ, στις 12 Ιανουαρίου. Δουλέψαμε μέσα στην τάξη με τα σπουδαία παραμύθια που μας έχει χαρίσει: την “Κοκκινοσκουφίτσα”, την “Ωραία κοιμωμένη του δάσους”, τη “Σταχτοπούτα”, τον “Παπουτσωμένο Γάτο”, τον  “Κοντορεβυθούλη” κ. α. Τα παιδιά ενδιαφέρθηκαν αμέσως για το θέμα, άρχισαν μόνα τους κατά τη διάρκεια των ελεύθερων δραστηριοτήτων να παραλλάζουν τα γνωστά παραμύθια, να αλλάζουν τους ήρωες και να φτιάχνουν δικές τους ιστορίες ζωγραφίζοντας και γράφοντας, όπως μπορούσαν.
Πριν περάσουμε στον χωρισμό των ομάδων διερευνήσαμε τις γνώσεις και τα “θέλω” των νηπίων. Έτσι λοιπόν στην ολομέλεια τέθηκε το ερώτημα: “τι ξέρω για τα παραμύθια, για τα είδη των παραμυθιών και τι θέλω να μάθω γι’ αυτά;” Με τη μέθοδο του καταιγισμού ιδεών τα νήπια εκφράστηκαν και ο ακόλουθος χωρισμός στηρίχτηκε σε αυτά που μας είπαν.   
Έτσι τα νήπια ενδιαφέρθηκαν να μάθουν για:
  • Τα λαϊκά παραμύθια, κλασσικά παραμύθια, τους ήρωές τους
  • Πώς φτάνει στα χέρια μας το βιβλίο, συγγραφείς
  • Τη μυθολογία, τον Αίσωπο, τα έπη και τους ήρωές τους
  • Τα σύγχρονα ελληνικά και ξένα παραμύθια και τους ήρωές τους
Χωρισμός σε ομάδες
Η θεματική λοιπόν, των ομάδων ήταν έτοιμη, σημασία τώρα είχε ποιος θα έμπαινε σε κάθε ομάδα. Ξεκινήσαμε φτιάχνοντας με τέμπερες σε χαρτί του μέτρου, ένα μεγάλο δέντρο το οποίο ονομάσαμε “παραμυθόδεντρο”. Φτιάξαμε 4 βιβλιαράκια, όσα και οι ομάδες, διαφορετικού χρώματος, κόκκινο, κίτρινο, πορτοκαλί και γαλάζιο. Σε κάθε τμήμα υπάρχουν 21 παιδιά τα οποία χωρίστηκαν σε 4 ομάδες των 5 ατόμων εκτός από μία που είχε 6 παιδιά. Τοποθετήσαμε διασκορπισμένους στο πάτωμα 21 μαρκαδόρους χωρισμένους στα 4 αυτά χρώματα. Τα παιδιά με τη βοήθεια της μουσικής χόρευαν ελεύθερα στον χώρο, όταν όμως η μουσική σταμάτησε, διάλεξαν από έναν μαρκαδόρο και χωρίστηκαν αυτόματα στις αντίστοιχες ομάδες. Στη συνέχεια ακολούθησε ένα παιχνίδι “κρυμμένου θησαυρού”. Οι ομάδες έπρεπε να απαντήσουν σε ερωτήσεις σχετικές με παραμύθια, προκειμένου να βρουν το στοιχείο εκείνο που θα τους οδηγούσε στον θησαυρό, που στην προκειμένη περίπτωση ήταν το βιβλίο του αντίστοιχου χρώματος, που έγραφε το υπό διερεύνηση θέμα. Έπειτα, έπρεπε να ανατρέξουν στο παραμυθόδεντρο και να κολλήσουν τα βιβλιαράκια, που είχαν βρει. Τέλος, υπέγραψαν ο καθένας πάνω στο βιβλιαράκι του και το ταξίδι ξεκίνησε…
Γαλάζια ομάδα: Λαϊκά - Κλασσικά παραμύθια και οι ήρωές τους
Η εναρκτήρια ομάδα του project ήταν η γαλάζια, είχαμε μοιράσει σχετική επεξηγηματική επιστολή στους γονείς, όπου αναλύαμε τι ζητούσαμε από τις ομάδες και το πώς έπρεπε να δουλέψουν αυτοί στο σπίτι. Ένα προνήπιο λοιπόν, που ανήκε στην ομάδα, έφερε στην τάξη το παλιό “Ανθολόγιο” του δημοτικού και διαβάσαμε πολλά τέτοια παραμύθια και ιστορίες από εκεί. Διασαφηνίσαμε τον όρο “λαϊκό παραμύθι” και παρατηρήσαμε τις ιδιαιτερότητες του λόγου. Αυτό στάθηκε η αφορμή και έτσι έπιασε δουλειά όλη η ομάδα. Τις επόμενες μέρες κάθε παιδί έφερνε και παρουσίαζε την ιστορία του στην ολομέλεια της τάξης. Τις ιστορίες αυτές τις έβρισκαν κυρίως στο ίντερνετ ή τις είχαν ακούσει από τις γιαγιάδες τους και προσπαθούσαν και τα ίδια να τις αναδιηγηθούν. “Ο Ποντικός και η θυγατέρα του” ήταν ένα από τα αγαπημένα μας, αφού το διηγηθήκαμε και το δραματοποιήσαμε,  τα παιδιά του ενός τμήματος είχαν την ιδέα να φτιάξουν κούκλες με υλικά απλά, που τους έδωσε η νηπιαγωγός τους και μόνα τους αυτενέργησαν και έστησαν ολόκληρη παράσταση κουκλοθεάτρου, μοιράζοντας ρόλους και αρμοδιότητες. Το διπλανό τμήμα με χαρά το παρακολούθησε και χειροκρότησε την προσπάθεια των συμμαθητών του.
Ένα άλλο παραδοσιακό μουσικό παραμύθι, που μας ενθουσίασε από τις εκδόσεις Κέδρος ήταν “Η Κανέλα και το Δυοσμαράκι”. Οι νηπιαγωγοί διάβασαν την ιστορία, την αναδιηγήθηκαν τα παιδιά, τη σχολίασαν,  μοιράστηκαν σε ρόλους και τη δραματοποίησαν και στη συνέχεια άκουσαν την ιστορία  ξανά από cd με τη συνοδεία μουσικής και τραγουδιών. Ο ενθουσιασμός ήταν μεγάλος και ήθελαν να ασχοληθούν κι άλλο. Έτσι χωρίστηκαν σε ομάδες, διάλεξαν αγαπημένο ήρωα και τον αποτύπωσαν στο χαρτί. Στη συνέχεια παρουσίασαν τα έργα τους στην ολομέλεια.
“Ο Σιμιγδαλένιος” ένα λαϊκό παραμύθι που βρήκαμε στο ίντερνετ ήταν η επόμενή μας ενασχόληση. Τα παιδιά άκουσαν την ιστορία από τη νηπιαγωγό, επικεντρώθηκαν στα βασικά της σημεία και την αναδιηγήθηκαν, μοιράστηκαν σε ρόλους και τη δραματοποίησαν και στη συνέχεια τη συνέθεσαν σε παραμύθι, το εικονογράφησαν  και το έκαναν βιβλίο. Είδαν και αποσπάσματα από την αντίστοιχη θεατρική παράσταση στο youtube  και έκαναν συγκρίσεις με τη δική τους δραματοποίηση.
“Το χρυσόψαρο” ήταν η επόμενη συγγραφική μας απόπειρα. Ένα παιδί μέλος της ομάδας το παρουσίασε στην ολομέλεια και με αφορμή την επικείμενη επίσκεψη της Ομάδας αφήγησης της Ελεάνας Χατζάκη και του Γιώργου Μαύρου στον χώρο του σχολείου μας, το ανασυντάξαμε, το δακτυλογράφησαν οι νηπιαγωγοί και τα παιδιά το εικονογράφησαν και το έκαναν δώρο στους επισκέπτες μας.
Επίσης διαβάσαμε και τη “Μυρσίνη”. Τα παιδιά έκαναν τη ιστορία εικονοπαραμύθι, τύπου κόμικ και διέκριναν ομοιότητες και διαφορές με τη Χιονάτη και τη Σταχτοπούτα.
Στην ομάδα αυτή ανήκαν και τα κλασσικά παραμύθια των προηγούμενων αιώνων, που ήταν γνωστά και αγαπητά στα μικρά παιδιά. Εκπρόσωποι της γαλάζιας ομάδας έφερναν παραμύθια, όπως “Η Ραπουνζέλ”, “Χάνσελ και Γκρέτελ”, “Η Χιονάτη και οι 7 νάνοι”, “Η ωραία κοιμωμένη” κ.α., οπότε είχε έρθει η ώρα να μιλήσουμε για τους αδερφούς Γκριμ και για το έργο τους. Είδαμε φωτογραφίες τους και μιλήσαμε για τη ζωή τους, διαβάσαμε τα παραμύθια τους και  τα σχολιάσαμε. Τα παιδιά ήθελαν να τα ακούν ξανά και ξανά και όταν αρχίσαμε τις δραματοποιήσεις ήθελαν να εναλλάσσονται οι ρόλοι και να τα ”παίζουμε” ξανά από την αρχή.
Προγενέστερος των Γκριμ ο Σάρλ Περώ  έμεινε γνωστός για τα παραμύθια του, την “Κοκκινοσκουφίτσα”, τον “Παπουτσωμένο γάτο” κ.α. Πέρα από την αφήγηση και τη δραματοποίηση αρκετών παραμυθιών του Περώ, την ημέρα επετείου της γέννησης του , στις 12 Ιανουαρίου, κατασκευάσαμε ατομικά κούκλες κουκλοθεάτρου με την κοκκινοσκουφίτσα και τον λύκο και διαβάσαμε σε αντιδιαστολή το σύγχρονο παραμύθι “Οι 12 κοκκινοσκουφίτσες και ο κουρδιστός λύκος” του Χρ. Μπουλώτη, το παίξαμε κουκλοθέατρο και βρήκαμε ομοιότητες και διαφορές με το κλασσικό του Περώ.
Έπρεπε όμως να ασχοληθούμε λίγο και με θέματα δομής μιας ιστορίας. Σε κάθε ιστορία που διαβάζαμε καλούσαμε τα παιδιά να μας υποδείξουν: τους ήρωες, το πού; το πότε; το πρόβλημα της ιστορίας, τη λύση του προβλήματος. Τα παιδιά ακολουθούσαν τις οδηγίες και εκπλήρωναν τους στόχους. Με το παραμύθι “Η κυρά Τσουλούφω” των αδερφών Γκριμ το κάναμε αυτό πιο αναλυτικά. Με τη βοήθεια του ιχνογραφήματος, τα παιδιά απάντησαν στις παραπάνω ερωτήσεις, ανασυνθέτοντας τη δομή της ιστορίας. Δουλέψαμε  όμως και πάνω στις αντίθετες έννοιες.
Διαβάσαμε  ακόμα και τον “Ερωτόκριτο” του  συμπατριώτη μας Βιτσέντζου Κορνάρου. Τα παιδιά μαγεύτηκαν από την ιστορία  αγάπης της Αρετούσας και του Ερωτόκριτου ένιωσαν οικεία με τη γλώσσα του έργου. Ακούσαμε τον “Αποχαιρετισμό” από τον Νίκο Ξυλούρη, δραματοποιήσαμε την ιστορία με μοναδικό τρόπο και παίξαμε τόμπολα μνήμης με τους ήρωες του έργου.
Επίσης παίξαμε γλωσσικά παιγνίδια, κάναμε αναδιηγήσεις των ιστοριών χρησιμοποιώντας συγκεκριμένες λέξεις όπως: στην αρχή, έπειτα, ύστερα, στο τέλος. Κάναμε ασκήσεις σειροθέτησης τοποθετώντας στη σειρά τις εικόνες των παραμυθιών και χρησιμοποιώντας παράλληλα χρονικούς προσδιορισμούς.
Κατά τη διάρκεια ενασχόλησης με κάθε ομάδα δίνονταν για εμπέδωση στα παιδιά φύλλα εργασίας γλώσσας -  μαθηματικών - μελέτης, επίσης τα παιδιά είχαν τη δυνατότητα να αντιγράψουν τίτλους βιβλίων, ονόματα συγγραφέων στο word και να ασχοληθούν με το jigsaw κάνοντας παζλ αγαπημένα τους εξώφυλλα.   
Πορτοκαλί ομάδα: Σύγχρονα ελληνικά και ξένα παραμύθια και οι ήρωές τους
Ζητήσαμε αρχικά από όλα τα παιδιά να φέρουν το αγαπημένο τους παραμύθι και να το παρουσιάσουν στην ολομέλεια της τάξης. Μας παρουσίασαν τον συγγραφέα, αν είναι ξένος ή Έλληνας, τον εικονογράφο, τον τίτλο και μας διηγήθηκαν με δικά τους λόγια την ιστορία δείχνοντάς μας τις εικόνες. Τα περισσότερα παιδιά έφεραν σύγχρονα παραμύθια ξένων κι Ελλήνων συγγραφέων κι έτσι δόθηκε η ευκαιρία να ασχοληθούμε μέσα στην τάξη με αυτά καθώς και η αντίστοιχη ομάδα να ξεκινήσει την έρευνά της.   
Στην αρχή μας έκαναν παρέα “Τα 3 μικρά λυκάκια” του αγαπημένου μας Ευγένιου Τριβιζά, τα οποία δραματοποιήσαμε φορώντας μάσκες τις οποίες κατασκευάσαμε, βρήκαμε τις ομοιότητες και τις διαφορές με “τα 3 γουρουνάκια” και προσπαθήσαμε να μπούμε στη θέση τους και να κατανοήσουμε τα συναισθήματά τους συζητώντας για τον ρόλο του θύτη και του θύματος. Μιας και ήρθαμε σ΄επαφή με τα συναισθήματά μας φέραμε στην παρέα μας και τη “Θυμωμένη τίγρη” της Γιολάντα Τσορώνη-Γεωργιάδη κι έτσι μάθαμε να διαχειριζόμαστε τον θυμό μας με διάφορες τεχνικές και παιχνίδια. Δεν θα μπορούσαμε βέβαια να παραλείψουμε τη Λήδα Βαρβαρούση, που μας διασκέδασε με τα υπέροχα παραμύθια της: “Ένα πουλί στην πρίζα”, “Μια μέλισσα με λύση”, “Ένα φίδι τρομερό”, “Ένας καλόκαρδος καρχαρίας”, τα οποία μας είναι χρήσιμα σε πολλές διαθεματικές διδασκαλίες μας. Διαβάσαμε και ένα παραμύθι, όχι τόσο γνωστό, το “Ποιος πήρε τις λέξεις από τα παραμύθια μας” της πολλά υποσχόμενης Κυριακής Φλουρή. Εκφράσαμε τη γνώμη μας γύρω από τη θεματολογία του παραμυθιού και στη συνέχεια κάναμε έναν πίνακα διπλής εισόδου στον οποίο φαινόταν οι προτιμήσεις μας: Οι λέξεις είναι πιο σημαντικές ή οι εικόνες; Εμείς ως γνήσια παιδιά της λογοτεχνίας αποφανθήκαμε, ότι είναι οι λέξεις. Στην τάξη μας, έκανε όμως την εμφάνισή της και η “Μάγισσα Φουφήχτρα”, η οποία μας βοήθησε να φτιάξουμε την αριθμογραμμή της τάξης, στην οποία γινόταν η αντιστοίχιση των αριθμών με τις ποσότητες, όπως και στο παραμύθι. Αφού γνωρίσαμε λοιπόν τους αγαπημένους μας Έλληνες συγγραφείς και τα παραμύθια τους, αντιγράψαμε σε φύλλο εργασίας τα ονοματεπώνυμά τους και αντιστοιχίσαμε εξώφυλλα των παραμυθιών με τους τίτλους.
Επιπρόσθετα για καθένα από τους παραπάνω συγγραφείς, μπαίναμε στο διαδίκτυο και μαθαίναμε για τη ζωή, το έργο τους και βλέπαμε φωτογραφίες τους.   
Γνωρίσαμε όμως και παραμύθια σπουδαίων ξένων συγγραφέων ξεκινώντας με το βραβευμένο παραμύθι “Το δώρο της Παπλωματούς” του Τζέφ Μπριμπό. Ένα υπέροχο παραμύθι που μας δίδαξε τη χαρά της προσφοράς, τι σημαίνει ευτυχία και πως μπορούμε να την προσφέρουμε στον συνάνθρωπό μας. Τα παιδιά αφού ήρθαν σ’ επαφή με σημαντικές έννοιες και ηθικές αξίες ζωγράφισαν σε φύλλο εργασίας “Τι δώρο θα έκαναν εκείνα σε ανθρώπους που έχουν ανάγκη”, αντιστοίχισαν τα ονόματα με τους ήρωες του βιβλίου και δημιούργησαν το δικό τους πάπλωμα συνεχίζοντας το μοτίβο της Παπλωματούς
Στη συνέχεια συντροφιά μας έκανε ο αγαπημένος μας “Έλμερ ο παρδαλός ελέφαντας” ο οποίος κοσμεί την είσοδο του σχολείου μας με τα υπέροχα χρώματά του. Συγγραφέας του   παραμυθιού είναι ο Ντέιβιντ Μάκ Κι, ο οποίος κατάφερε μέσα από την καταπληκτική και διασκεδαστική ιστορία του να μας διδάξει την αξία της διαφορετικότητας και της μοναδικότητας του καθενός και πως δεν πρέπει να έχουμε τον φόβο της απόρριψης. Έτσι λοιπόν καθώς μάθαμε πως, όταν οι μοναδικότητες ενώνονται κερδίζει το σύνολο, φτιάξαμε τις ομάδες μας και δημιουργήσαμε τους δικούς μας μοναδικούς “Έλμερ” μαθαίνοντας παράλληλα τα γεωμετρικά σχήματα και τα διάφορα χρώματα αλλά ανακαλύψαμε επίσης σε φύλλο εργασίας μέσα από αναγραμματισμούς το όνομά του.
Την εμφάνισή του έκανε επίσης και ο Πίτερ Πάν με την όμορφη Τίνκερμπελ, μυθιστορηματικοί χαρακτήρες πλασμένοι από τον Σκοτσέζο συγγραφέα Τζέιμς Μπάρι οι οποίοι μεταφέρθηκαν στο θέατρο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Μάθαμε λοιπόν τα χαρακτηριστικά του Πίτερ Παν, για το βιογραφικό του δημιουργού του, για τις σκανδαλιάρικες ιστορίες τους, τις σειροθετήσαμε  και ενώσαμε τις φωτογραφίες των ηρώων με τα αντίστοιχα ονόματα. Λαχταρώντας μάλιστα να πετάξουμε στη “Χώρα του Ποτέ” και με αφορμή τις απόκριες, φτιάξαμε στολές με τον δικό μας μοναδικό τρόπο και ντυθήκαμε Πίτερ Παν τα αγόρια και Τίνκερμπελ τα κορίτσια και μεταφερθήκαμε στον υπέροχο κόσμο τους την ημέρα της Τσικνοπέμπτης. Τις  απόκριες δε μπορούσαμε να μην αναφερθούμε και στον “Αρλεκίνο“ της Ζωρς Σαρρή. Βάλαμε σε χρονική σειρά εικόνες του παραμυθιού, γνωρίσαμε το  σχήμα του ρόμβου και όλοι μαζί κόψαμε ρόμβους και φτιάξαμε έναν μεγάλο Αρλεκίνο που κοσμούσε την πόρτα της τάξης μας την περίοδο του καρναβαλιού.
Φτάνοντας το καλοκαίρι δεν θα μπορούσαμε να παραλείψουμε φυσικά το υπέροχο παραμύθι του Βαγγέλη Ηλιόπουλου “Ο τριγωνοψαρούλης εναντίον του Μεγάλου καρχαρία”. Αφού διηγηθήκαμε την ιστορία  και μιλήσαμε για τον εκφοβισμό και την αξία της αγάπης και της φιλίας, σχολιάσαμε τις παρομοιώσεις που αφορούσαν τον Μεγάλο καρχαρία και προσπαθήσαμε να φτιάξουμε δικές μας. Γνωρίσαμε το σχήμα του τριγώνου και κάναμε παιχνίδια ταξινόμησης τριγώνων σε σχέση με το χρώμα και το μέγεθος. Μετά τα παιδιά χωρίστηκαν σε ομάδες και δημιούργησαν με τα τρίγωνα δικές τους ενδιαφέρουσες κατασκευές. Διαβάσαμε επίσης  και τον “Μεγάλο νικητή“ της Γιολάντα-Τσορώνη Γεωργιάδη, θίξαμε το θέμα της διαφορετικότητας, της φιλίας και της κοινωνικής προσφοράς και κάναμε προβλέψεις για το τέλος του παραμυθιού.
Ενδιαφέροντα σύγχρονα παραμύθια μας παρουσίασε όμως και η πορτοκαλί ομάδα όπως “Το δέντρο που έδινε”  του Silverstein Shel, “Θα σ΄αγαπώ ότι κι αν γίνει” της Ντέμπι Λιόρι, “Ο πύργος των παραμυθιών”  της Γιολάντα Τσορώνη-Γεωργιάδη, όπου τα παιδιά αφού μας είπαν λίγα λόγια για τους συγγραφείς μας διηγήθηκαν τα παραμύθια δείχνοντάς μας παράλληλα τις εικόνες.
Κόκκινη Ομάδα: Πώς φτάνει στα χέρια μας το βιβλίο
Τα παιδιά της κόκκινης ομάδας ασχολήθηκαν με το πώς φτάνει στα χέρια μας το βιβλίο. Τα παιδιά αυτής της ομάδας έφεραν πληροφορίες και τις παρουσίασαν στην ολομέλεια, ενώ ο ενθουσιασμός τους ήταν έκδηλος. Το ταξίδι του βιβλίου ξεκινούσε… Όλα αρχίζουν από μια ιδέα του συγγραφέα και καταλήγουν σε βιβλίο. Ο συγγραφέας στέλνει το κείμενό του στον εκδοτικό οίκο, ο υπεύθυνος εκδόσεων το διαβάζει, μετά το παρουσιάζει στην εκδοτική ομάδα και έπειτα στους εκδότες. Αν οι εκδότες συμφωνήσουν να το εκδώσουν, τότε υπογράφουν ένα συμβόλαιο. Αμέσως αρχίζει η διόρθωση του κειμένου και αναζητείται ο εικονογράφος, που θα ζωντανέψει τις σελίδες του βιβλίου και ο γραφίστας, που θα αναλάβει το εξώφυλλο. Οι έτοιμες σελίδες, αφού έχουν αποθηκευτεί σε CD ή DVD στέλνονται στο τυπογραφείο. Το ταξίδι συνεχίζεται… το βιβλίο τυπώνεται, στέλνεται στο βιβλιοδέτη και με τρία βήματα : τα τυπωμένα φύλλα διπλώνονται, κολλούνται στο εξώφυλλο και κόβεται το χαρτί για να μην περισσεύει, επιτέλους είναι έτοιμο το βιβλίο και οι πωλητές το πηγαίνουν στα βιβλιοπωλεία, όπου όλοι, μπορούν να το βρουν!
Για να γίνει ακόμη πιο κατανοητό, ετοιμάσαμε μαζί με τα παιδιά ένα επιτραπέζιο παιχνίδι, στο οποίο έπρεπε να ακολουθήσουν 10 βήματα - στάδια για να φτάσουν στον τερματισμό, που ήταν η δημιουργία… του βιβλίου. Συνεργάστηκαν και δούλεψαν σε ομάδες των δύο ατόμων, ζωγράφισαν και άφησαν τη φαντασία τους να τα οδηγήσει στο ταξίδι που θα ακολουθούσε...
Όλη αυτή τη διαδικασία προσπάθησαν τα παιδιά να τη ζωντανέψουν και με το να μοιραστούν σε ρόλους και να βιώσουν με παιγνιώδη τρόπο το μεγάλο ταξίδι που ακολουθεί το βιβλίο. Μάλιστα για αρκετές μέρες τα νήπια ήταν τόσο ενθουσιασμένα που στις ελεύθερες δραστηριότητες προσπαθούσαν να αναπαραστήσουν τους συγγραφείς, τους εκδότες, τους εικονογράφους και τους βιβλιοπώλες.
Κίτρινη ομάδα: Μυθολογία και μύθοι Αισώπου
Η τρίτη ομάδα ασχολήθηκε με τη μυθολογία και τους μύθους του Αισώπου. Τα παιδιά δείχνοντας μεγάλο ενδιαφέρον έφεραν βιβλία από το σπίτι τους ή διάβασαν από το ίντερνετ ιστορίες από τη μυθολογία και μας τις παρουσίασαν στην τάξη . Η βιβλιοθήκη μας πλέον είχε βιβλία μυθολογίας.
Ξεκινάμε λοιπόν το ταξίδι μας στην αρχαία Ελλάδα με ανάγνωση ιστοριών για τους δώδεκα θεούς του Ολύμπου αφού η συμμετοχή τους στη ζωή των ηρώων ήταν καθοριστική. Μαθαίνουμε ποιοι ήταν, τι προστάτευε ο καθένας και αντιστοιχίζουμε τον κάθε θεό με το όνομα και το σύμβολό του. Μετρούμε τους θεούς, τις θεές και μαθαίνουμε τον αριθμό 12. Συγκρίνουμε το δωδεκάθεο με τη σύγχρονη θρησκεία και διαπιστώνουμε πως τους θεούς τότε τους φαντάζονταν όμοιους με τους ανθρώπους αφού είχαν ίδια μορφή όπως και τις ίδιες αδυναμίες και ελαττώματα. Επίσης κατανοούμε και την ανάγκη που οδήγησε στη δημιουργία των μύθων (π.χ. ανεξήγητα για την εποχή καιρικά φαινόμενα).
Συνεχίζουμε με τον Ηρακλή και τους άθλους του. Μετά την ανάγνωση τα παιδιά αναδιηγούνται τα κατορθώματα του Ηρακλή βλέποντας τις εικόνες. Χωρίζονται σε ομάδες των 2 ατόμων και αναπαριστούν εικαστικά τους άθλους χρησιμοποιώντας ποικίλα υλικά. Σε πίνακα διπλής εισόδου ψηφίζουμε τον αγαπημένο άθλο του σχολείου, ήταν η Λερναία Ύδρα για το ένα τμήμα και το λιοντάρι της Νεμέας για το άλλο. Το κάθε παιδί ζωγραφίζει τον αγαπημένο του άθλο μέσα σε αγγείο. Αναζητούμε επίθετα για να χαρακτηρίσουμε τον Ηρακλή. Ήταν δυνατός, έξυπνος, γενναίος, πονηρός , επινοητικός , εφευρετικός.  
Ακολουθεί η ιστορία του Θησέα, τα κατορθώματά του και η προσπάθειά του να σώσει τους νέους και τις νέες της πατρίδας του από τον φοβερό Μινώταυρο. Ήρωας και αυτός εφάμιλλος του Ηρακλή μας εντυπωσιάζει το ίδιο. Τα παιδιά στις ελεύθερες δραστηριότητες κατασκευάζουν τον λαβύρινθο με οικοδομικό υλικό και προσπαθούν ακολουθώντας τον μίτο της Αριάδνης να βρουν την έξοδο. Λύνουμε ομαδικά και μια ακροστιχίδα με τον Μινώταυρο .
Έρχεται και η σειρά του Ιάσονα που μας ταξιδεύει με την Αργώ του στην Κολχίδα για να πάρει το χρυσόμαλλο δέρας. Τα παιδιά κατασκευάζουν και αυτά την Αργώ με πηλό, τον Ιάσονα με πλαστελίνη και συνεχίζουν το ταξίδι στις ελεύθερες  δραστηριότητες.
Διαβάζουμε επίσης και την ιστορία του Περσέα που σκότωσε τη Μέδουσα και έσωσε την Ανδρομέδα. Κατασκευάζουμε την ασπίδα του Ιάσονα και κολλάμε πάνω της το κεφάλι της Μέδουσας και παίζουμε μια παραλλαγή του “αγαλματάκια ακούνητα αμίλητα αγέλαστα”, ιδέα που βρήκαμε στο διαδίκτυο.
Τέλος, ασχολούμαστε με τα ξακουστά έπη του Ομήρου. Γίνεται αναφορά στη ζωή του Ομήρου και συνεχίζουμε με την αφήγηση της Ιλιάδας. Τα αγόρια θαυμάζουν τον Αχιλλέα, το πρωτοπαλίκαρο των Ελλήνων και συμπάσχουν μαζί του, θυμώνουν με τον Αγαμέμνονα που τον πρόσβαλλε, λυπούνται με τον θάνατο του Πάτροκλου και οργίζονται με τον  Πάρη που τον σκότωσε με τη βοήθεια του Απόλλωνα και όχι παλικαρίσια σε μάχη. Διαβάζοντας το απόσπασμα για την καινούρια ασπίδα που έφτιαξε ο Ήφαιστος για τον Αχιλλέα τα παιδιά εντυπωσιάστηκαν και την αναπαριστούν εικαστικά. Ήταν ένα έργο, που το κάθε παιδί έβαλε κυριολεκτικά την πινελιά του.
Διαβάζοντας την Οδύσσεια τα παιδιά εντυπωσιάστηκαν και με τον πολυμήχανο Οδυσσέα που με την κατασκευή του Δούρειου ΄Ίππου κατάφερε να κατακτήσουν οι Έλληνες την Τροία. Έτσι δημιουργούμε και τον δικό μας Δούρειο ίππο. Παρατηρούμε στον χάρτη τους σταθμούς του Οδυσσέα. Τα παιδιά μαγεύονται με τις περιπέτειές του, που μας ταξιδεύουν σε κόσμους φανταστικούς και εξωπραγματικούς και θαυμάζουν τη δύναμη του μυαλού του στην αντιμετώπιση των δυσκολιών. Αναζητήσαμε επίθετα που να τον χαρακτηρίζουν: Δυνατός,  γενναίος, έξυπνος, πολυταξιδεμένος, πονηρός, αγαπάει την πατρίδα του και την οικογένειά του.
Για όλους τους ήρωες παρακολουθήσαμε DVD  και παίξαμε παιχνίδια στο Kidepedia.
Δεν μπορούσαμε όμως, να παραλείψουμε στο ταξίδι μας αυτό τον Αίσωπο και τους μύθους του. Έτσι επιλέξαμε δέκα μύθους της ίδιας έκδοσης και τους τοποθετήσαμε στο πάτωμα. Τα παιδιά διέκριναν στην κορυφή τα κόκκινα γράμματα και υπέθεσαν, ότι αυτό είναι το όνομα του συγγραφέα, αλλά δεν έβλεπαν στην αρχή της λέξης τη φωνούλα ε. Τότε τους εξηγήσαμε, ότι και το αι αντιστοιχεί στη φωνούλα ε. Διαβάζοντας τους μύθους, που ήταν γραμμένοι σε έμμετρο λόγο διακρίναμε ομοιοκαταληξίες και κάναμε υποθέσεις για το τέλος της ιστορίας. Φορώντας μάσκες τα παιδιά δραματοποίησαν τους περισσότερους μύθους, δραστηριότητα που τα ενθουσίασε. Τα παιδιά ζωγραφίζουν τον αγαπημένο τους μύθο και παίζουμε παιχνίδι μνήμης. Σκεπάζουμε τους μύθους με μία φόδρα, παίρνουμε κρυφά έναν και τα παιδιά καλούνται να βρουν ποιο εξώφυλλο λείπει. Δόθηκαν φύλλα εργασίας για τη γλώσσα και τα μαθηματικά. Ψηφίζουμε τον αγαπημένο μύθο και τραγουδάμε τους μύθους από το cd του Γιάννη Ζουγανέλη και της Ευανθίας Ρεμπούτσικα. Τέλος, βγάζοντας εικόνες με τους ήρωες δημιουργούμε μια παραμυθοσαλάτα. Τα παιδιά με τη βοήθειά μας, γράφουν στο Word  την ιστορία και την εικονογραφούν.
Δραστηριότητες που προέκυψαν διαθεματικά, βάσει θεματικών προσεγγίσεων στα πλαίσια του αναλυτικού προγράμματος
  • Με αφορμή την ενότητα “Ο εαυτός μου” τα παιδιά έφτιαξαν ατομικά lapbooks παρουσιάζοντας τον εαυτό τους, τα προσωπικά χαρακτηριστικά τους, τα ενδιαφέροντά τους και τα αγαπημένα τους αντικείμενα.
  • Με αφορμή την οικογένεια διαβάσαμε και δραματοποιήσαμε τον “Πρίγκιπα Λεμόνη”, και φτιάξαμε βιβλιαράκια ζωγραφίζοντας τα μέλη της οικογένειάς μας.
  • Η ανάγνωση του βιβλίου “Η μπουγάδα του Αϊ- Βασίλη” της Ιωάννας Κυρίτση αποτέλεσε και το θέμα της Χριστουγεννιάτικής μας γιορτής.
  • Στην ενότητα “Διάστημα” ο "Μικρός Πρίγκιπας" το πασίγνωστο βιβλίο του Γάλλου κλασσικού συγγραφέα Αντουάν ντε Σαιντ-Εξιπερί μας παρέσυρε στον δικό του μοναδικό πλανήτη, όπου διαβάζοντας αποσπάσματα γνωρίσαμε τους φίλους του, τα ταξίδια και τις σκέψεις του. Μας μάγεψε τόσο πολύ, που φτιάξαμε τρισδιάστατο τον πλανήτη του, ζωγραφίσαμε και κολλήσαμε πάνω τον μικρό πρίγκιπα και την αλεπού του και αποτυπώσαμε αναλυτικά σε κάνσον το ταξίδι του σε όλους τους πλανήτες, που επισκέφθηκε. Κάναμε υποθέσεις για το τέλος του παραμυθιού, ακούσαμε το υπέροχο τραγούδι “Μικρός Πρίγκιπας” του Μάριου Φραγκούλη και παρακολουθήσαμε επεισόδια κινουμένων σχεδίων με τον Μικρό Πρίγκιπα.
  • Στην ενότητα “Μέρα - Νύχτα”, αυτοσχεδιάσαμε και δημιουργήσαμε το παραμύθι “Η μέρα της Μαρίας” και “Η μέρα και η νύχτα του Γιώργου”, που μιλάει για τις ρουτίνες του ημερησίου προγράμματος 2 μικρών παιδιών και τα εικονογραφήσαμε.
  • Από την παρουσίαση του πίνακα ζωγραφικής του Μποτιτσέλι με τίτλο “Άνοιξη”, τα παιδιά σχολιάζοντας τον πίνακα, δημιούργησαν μια ιστορία, που αφορούσε τα εικονιζόμενα στον πίνακα πρόσωπα.
  • Στις ελεύθερες δραστηριότητες, και για αρκετό καιρό, ομάδες παιδιών έκαναν ζωγραφιές τις οποίες μετά τις συνέθεταν και έφτιαχναν αυτοσχέδια παραμύθια.
  • Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα παιδικού βιβλίου στις 2 Απριλίου, δημιουργήσαμε αφίσες με θέμα τη φιλαναγνωσία, μιλήσαμε για τον συγγραφέα Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, το έργο και τη ζωή του και κατασκευάσαμε ατομικά σελιδοδείκτες.
  • Ακόμα και η καλοκαιρινή μας γιορτή είναι εμπνευσμένη από τα παραμύθια. Τα παιδιά ανά τμήμα θα τραγουδήσουν τραγούδια σχετικά, όπως… ”ο μάγειρας”, “πες μου ένα παραμύθι" κ.α και με τη βοήθεια προτζέκτορα και power point θα αναδιηγηθούν στους γονείς τα παραμύθια, που δημιούργησαν.
Επισκέψεις
Στα πλαίσια του προγράμματος πραγματοποιήθηκαν και εκπαιδευτικές επισκέψεις. Πριν από κάθε επίσκεψη προετοιμάσαμε και ενημερώναμε τα παιδιά σχετικά με τον χώρο, τα εκθέματα και τους κανόνες συμπεριφοράς
Οι επισκέψεις που πραγματοποιήθηκαν ήταν οι εξής:   
  • Δύο επισκέψεις στο 34ο Δημοτικό Σχολείο, όπου παραχωρήθηκε η αίθουσα πολλαπλών χρήσεων για να παρακολουθήσουμε την παράσταση κουκλοθεάτρου ”Το δέντρο που έδινε” του Σελ Σιλβερστάιν από την κουκλοθεατρική ομάδα ”Κουκλοβατώ”, ένα σύγχρονο ξένο παραμύθι, το οποίο γνώριζαν τα παιδιά, καθώς η συγκεκριμένη ομάδα είχε παρουσιάσει αυτό το βιβλίο στην ολομέλεια και από το θίασο Μορφές παρακολουθήσαμε τη θεατρική παράσταση: ”Αν εσύ… ήμουν εγώ”, επίσης ένα σύγχρονο παραμύθι που αναφέρεται στη διαφορετικότητα.
  • Επίσκεψη στο 68ο Νηπιαγωγείο για να παρακολουθήσουμε την κουκλοπαράσταση από την ομάδα ΟΥΠΣ “Τικ- τακ μέχρι την Πρωτοχρονιά”, ολοκληρώνοντας τη χριστουγεννιάτικη γιορτή βασισμένη στο παραμύθι: ”Η μπουγάδα του Αϊ - Βασίλη”.
  • Επισκέψεις παλαιότερων μαθητών μας (τώρα βρίσκονται στην Δ΄ Δημοτικού) για να αφηγηθούν ιστορίες από τη μυθολογία. Ιδιαίτερα συγκινητικές στιγμές για τις εκπαιδευτικούς να τα παρακολουθούν με παραστατικό τρόπο να αφηγούνται, για τα ίδια, νιώθοντας ικανοποίηση για αυτό που προσφέρουν, αλλά και για τα ίδια τα νήπια, όταν γίνεται αφήγηση από παιδιά λίγο μεγαλύτερα.
  • Δύο επισκέψεις έγιναν στον χώρο του νηπιαγωγείου από την Ομάδα αφήγησης παραμυθιών με συνοδεία παραδοσιακών οργάνων, Ελεάνα Χατζάκη και Γιώργο Μαύρο. Ο χώρος είχε προετοιμαστεί κατάλληλα, το ίδιο και τα παιδιά. Απόλαυσαν την πρώτη φορά το λαϊκό παραμύθι από Σμύρνη: ”Ντίλι-ντίλι” και από Ελλάδα: ”Το παιδί και τα ψαράκια”. Ενθουσιάστηκαν αρκετά και κανονίστηκε να μας επισκεφτεί η ομάδα και δεύτερη φορά στην εκδήλωση που διοργανώσαμε για την Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου (2 Απριλίου). Αφηγήθηκαν με τον δικό τους ζωντανό τρόπο: ”Το κουδουνάκι” από την Κύθνο και τους “Μουζικάντηδες” από τη Σάμο (παραλλαγή του βιβλίου των αδερφών Γκριμ “Οι Μουσικοί της Βρέμης”). Εκμεταλλευόμενοι τη συγγραφική ιδιότητα της Ελεάνας Χατζάκη, τα παιδιά εξέφρασαν τις απορίες τους και της πήραν συνέντευξη.
  • Επίσης στο νηπιαγωγείο διαμορφώθηκε χώρος κατάλληλος και άνετος για τα νήπια για να παρακολουθήσουν αφηγήσεις παραμυθιών από τις γιαγιάδες και τους παππούδες τους, που τον ονόμασαν οδό παραμυθιών. Η επιθυμία τους ήταν αρκετά μεγάλη για να συμμετέχουν οι δικοί τους άνθρωποι, ώστε για δύο εβδομάδες, τούς υποδεχόμασταν καθημερινά και τα παιδιά εξέφρασαν τη χαρά τους, όπως αρμόζει σε αυτήν την ηλικία.
  • Απογευματινή επίσκεψη σε βιβλιοπωλείο. Τα νήπια είχαν την ευκαιρία να δουν από κοντά πώς είναι ένα βιβλιοπωλείο, με ποιο τρόπο είναι τοποθετημένα τα βιβλία στα ράφια, να αγγίξουν, να μυρίσουν, να ακούσουν, γενικά να λειτουργήσουν όλες οι αισθήσεις και να νιώσουν τη μαγεία, που σου προσφέρει το βιβλίο. Πήραν συνέντευξη από τη βιβλιοπώλη, η οποία τους έλυσε ό,τι απορίες είχαν, μαμάδες αφηγήθηκαν το σύχρονο βιβλίο “Ο λύκος Ζαχαρίας στη χώρα των παραμυθιών”. Ακολούθησαν παιχνίδια με σειροθέτηση και αντιστοίχηση εικονοκαρτών του παραμυθιού, ερωτήσεις- αινίγματα, στα οποία έπρεπε να μαντέψουν ήρωες, συγγραφείς, τίτλους παραμυθιών,  παρασκευή γλυκού-μηλόπιτα, όπως γινόταν και στο παραμύθι, την οποία γεύτηκαν, δραστηριότητες λεπτής κινητικότητας, κόβοντας χάρτινα μηλαράκια και κολλώντας τη συνταγή και τέλος τραγούδησαν και χόρεψαν αντίστοιχα τραγούδια. Τα νήπια απέδειξαν, ότι μπορούν να επικοινωνήσουν και να συνεργαστούν, ενώ οι γονείς στάθηκαν αρωγοί και συνοδοιπόροι σε αυτήν την προσπάθεια με τη συμμετοχή τους.
  • Επίσκεψη στο τυπογραφείο και εκδοτικό οίκο “Ίτανος” στη βιομηχανική περιοχή Ηρακλείου. Δε θα μπορούσαμε να μην επισκεφτούμε ένα αξιόλογο τυπογραφείο της πόλης μας, καθώς υπήρχε και ομάδα που συγκέντρωσε πληροφορίες για αυτό. Τα παιδιά περιηγήθηκαν στους χώρους, παρακολούθησαν από κοντά τα μηχανήματα και ξεναγήθηκαν από τον υπεύθυνο των εκδόσεων και τον γραφίστα για τα στάδια που χρειάζονται για να φτάσει στα χέρια μας το βιβλίο, ενώ στο βιβλιοπωλείο που διαθέτουν είδαν σημαντικά έργα μεγάλων ονομάτων των γραμμάτων και των τεχνών. Στη συνέχεια ακολούθησε η παρουσίαση - αφήγηση του βιβλίου “Η Πριγκίπισσα του βοτανόκηπου” με τη βοήθεια προβολέα και power point από μια υπεύθυνη φιλόλογο του εκδοτικού οίκου. Ακολούθησαν δραστηριότητες εικαστικές, που σχετίζονταν με τα βότανα που αναφέρθηκαν στη βιβλιοπαρουσίαση. Στο τέλος, κάθε παιδί πήρε δώρο ένα βιβλίο, τα κορίτσια το βιβλίο “Η πριγκίπισσα του βοτανόκηπου” της Ειρήνης Μαθιουδάκη, τα αγόρια το βιβλίο “Μπούλινγκ” της Έλενας Κατσαντώνη.
  • Επίσκεψη στη βιβλιοθήκη του Δήμου Ηρακλείου “Βικελαία”. Ο υπεύθυνος μας καλοδέχτηκε και μας άφησε να περιηγηθούμε στις μεγάλες βιβλιοθήκες γεμάτες με παλιά και καινούρια βιβλία, όλα καταμετρημένα και τοποθετημένα κατά αλφαβητική σειρά. Στη συνέχεια μας εξήγησε, γιατί ονομάστηκε Βικελαία (από τον Βικέλα της Σύρου που δώρισε τα βιβλία του) και τον τρόπο που θα μπορούσαμε να δανειστούμε βιβλία, βγάζοντας την αντίστοιχη καρτέλα. Τα νήπια ανέβηκαν στον επάνω όροφο που βρίσκεται το αναγνωστήριο και τηρώντας απόλυτη ησυχία, κάθισαν αναπαυτικά και παρακολούθησαν την αφήγηση δύο σύγχρονων παραμυθιών, Έλληνα και ξένου συγγραφέα. Ο ενθουσιασμός τους ήταν μεγάλος και η επιθυμία τους να βγάλουν καρτέλα δανεισμού ακόμη μεγαλύτερη, ώστε δήλωσαν, ότι θα επισκεφτούν τον χώρο με τους γονείς τους για να πραγματοποιήσουν αυτή τους τη σκέψη.
Αξιολόγηση
Αξιολογώντας το πρόγραμμα μπορούμε να πούμε ότι επιτεύχθηκαν οι περισσότεροι στόχοι μας. Ξεκινώντας από τις  προϋπάρχουσες γνώσεις και τα ενδιαφέροντα των παιδιών μέσα από συλλογικές δραστηριότητες τα παιδιά αγάπησαν το παραμύθι και έμαθαν να σέβονται το βιβλίο. Κατάλαβαν ότι υπάρχουν διαφορετικά είδη παραμυθιών, κατανόησαν τη δομή τους, βελτίωσαν την αφηγηματική τους ικανότητα, διεύρυναν την φαντασία τους, χαρακτήρισαν και έκαναν κριτική  σε πρόσωπα και καταστάσεις, δημιούργησαν και έμαθαν καινούριες λέξεις πλουτίζοντας έτσι το λεξιλόγιό τους, βίωσαν έντονα συναισθήματα και δυνάμωσαν την ικανότητα συγκέντρωσης και προσοχής τους . Έμαθαν πως από μια ιδέα στο μυαλό ενός συγγραφέα φτάνει στα χέρια μας το παραμύθι και κατόρθωσαν ομαδικά να δημιουργήσουν τα δικά τους παραμύθια, γεγονός που τόνωσε την αυτοεκτίμησή τους αλλά τους έδωσε και τη δυνατότητα να αλληλεπιδράσουν και να επιλύσουν ενδεχόμενες συγκρούσεις προς όφελος της κοινής προσπάθειας. Μέσα από τη δημιουργία εικαστικών αναπαραστάσεων μπόρεσαν να εκφράσουν εντυπώσεις και συναισθήματα και να αποτυπώσουν τη δημιουργική τους φαντασία. Στα θεατρικά δρώμενα, που ήταν πολλά, μπόρεσαν να βελτιώσουν την παραγωγή λόγου και να ελέγξουν κινήσεις του σώματος. Εξοικειώθηκαν με τη χρήση του υπολογιστή, γνώρισαν γνωστά λογισμικά και χειρίστηκαν αποτελεσματικά μαθηματικές έννοιες.
Γενικά υπήρξε μια θετική συνεργασία όλων των εμπλεκομένων (εκπαιδευτικών - παιδιών - γονέων - κοινότητας) και  έτσι προωθήθηκε το αίσθημα στα παιδιά, ότι ανήκουν σε ένα ευχάριστο περιβάλλον μάθησης. Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν είχε πει:
“Αν θέλετε τα παιδιά σας να γίνουν έξυπνα,
διαβάστε τους παραμύθια.
Αν θέλετε να γίνουν ακόμα πιο έξυπνα,
διαβάστε τους περισσότερα παραμύθια.”
Ελπίζουμε και εμείς να βάλαμε το λιθαράκι μας!
Τελικά είναι ωραίο να ανακαλύπτεις μετά από χρόνια ό,τι έχεις συμβάλλει στη γαλουχία δημιουργικών ανθρώπων που δε διστάζουν και δεν πανικοβάλλονται στις δυσκολίες. Κι αν δεν μπορείς να περιμένεις να περάσουν τα χρόνια, μπορείς σε χρόνο ενεστώτα να κοιτάς τα μάτια τους τη στιγμή που τους λες “εξαιρετική ιδέα” και τη γράφεις στο χαρτί...
Παραδοτέα
Το δημιουργικό και συγγραφικό έργο που προέκυψε ως συνέπεια πολύτιμων γνώσεων και εμπειριών είναι το εξής:
  • παραμύθια εικονογραφημένα από τα παιδιά με τίτλο ”Ένας βασιλιάς ερωτεύεται”, “Ο βασιλιάς και η βασίλισσα”, “o ιππότης Γουαμς σε νέες περιπέτειες”
  • παραμύθι που προέκυψε από τις ζωγραφιές και τις κατασκευές παιδιών
  • παραμύθια που προέκυψαν διαθεματικά μέσα από τη θεματική “Μέρα Νύχτα”, με τίτλο “Η μέρα και η νύχτα του Γιώργου” και “Η μέρα της Μαρίας”
  • το λαϊκό παραμύθι “Μυρσίνη” φτιαγμένο σαν εικονοπαραμύθι τύπου κόμικ
  • παραμύθια που προέκυψαν διαθεματικά με αφορμή την ενότητα “Πάσχα” με τίτλο ”Το παιδάκι που έβρισκε πασχαλινά αυγά” και “νικητής στο τσούγκρισμα αυγών”
  • παραμυθοσαλάτα με τους μύθους του Αισώπου
  • ηλεκτρονικά παραμύθια μέσα από την εφαρμογή storyjumper "Μια μαγική αγάπη" και Η πεταλούδα και το λουλούδι
  • αφίσες φιλαναγνωσίας που προέκυψαν από ομαδική εργασία των παιδιών
Αναφορές
  • Αδελφοί Γκριμ (1993) Σταχτοπούτα Εκδόσεις Κέδρος Αθήνα
  • Αδελφοί Γκριμ (1993) Ο Κοντορεβιθούλης Εκδόσεις Κέδρος Αθήνα
  • Αδελφοί Γκριμ (1993) Χάνσελ και Γκρέτελ  Εκδόσεις Κέδρος Αθήνα
  • Αδελφοί Γκριμ (2007) Τα ωραιότερα κλασσικά παραμύθια - Η κυρά Τσουλούφω Εκδόσεις Ντουντούμης Αθήνα
  • Αδελφοί Γκριμ (2007) Ραπουνζέλ Εκδόσεις Άγκυρα Αθήνα
  • Αδελφοί Γκριμ (1998) Χιονάτη Εκδόσεις Παπαδόπουλος Αθήνα
  • Αδελφοί Γκριμ (1998)  Η ωραία κοιμωμένη Εκδόσεις Παπαδόπουλος Αθήνα
  • Άντερσεν Χανς Κρίστιαν (1993 ) Το ασχημόπαπο Εκδόσεις Κέδρος Αθήνα
  • Άντερσεν Χανς Κρίστιαν (1993)  Η μικρή γοργόνα Εκδόσεις Κέδρος Αθήνα
  • Αίσωπος (2003) Η μαϊμού και το δελφίνι Εκδόσεις Παπαδόπουλος Αθήνα
  • Αίσωπος (2003) Ο Ανδροκλής και το λιοντάρι Εκδόσεις Παπαδόπουλος Αθήνα
  • Αίσωπος (1999) Ο κρυμμένος θησαυρός Εκδόσεις Παπαδόπουλος Αθήνα
  • Αίσωπος (1999 ) Ο κόκορας, ο σκύλος και η αλεπού Εκδόσεις Παπαδόπουλος Αθήνα
  • Αίσωπος (2003 ) Το λιοντάρι και το ποντίκι Εκδόσεις Παπαδόπουλος Αθήνα
  • Αίσωπος (2003) Η αλεπού και το κοράκι Εκδόσεις Παπαδόπουλος Αθήνα
  • Αίσωπος (1999) Ο ψεύτης βοσκός Εκδόσεις Παπαδόπουλος Αθήνα
  • Αίσωπος (1999) Η αλεπού και το λελέκι Εκδόσεις Παπαδόπουλος Αθήνα
  • Αίσωπος (1998) Ο λαγός και η χελώνα Εκδόσεις Παπαδόπουλος Αθήνα
  • Αίσωπος (1998) Το λιοντάρι και το ποντίκι Εκδόσεις Παπαδόπουλος Αθήνα
  • Βαρβαρούση Λήδα (2001) Ένα φίδι τρομερό Εκδόσεις Παπαδόπουλος Αθήνα
  • Βαρβαρούση Λήδα (2001) Ένας καλόκαρδος καρχαρίας Εκδόσεις Παπαδόπουλος Αθήνα
  • Βαρβαρούση Λήδα (2009) Μια μέλισσα με λύση Εκδόσεις Παπαδόπουλος Αθήνα
  • Βαρβαρούση Λήδα (2015) Ένα πουλί στην πρίζα Εκδόσεις Παπαδόπουλος Αθήνα
  • Ηλιόπουλος Βαγγέλης (2007) Ο τριγωνοψαρούλης εναντίον του Μεγάλου καρχαρία Εκδόσεις Παττάκη Αθήνα
  • Ηλιόπουλος Βαγγέλης (2008) Ο τριγωνοψαρούλης στον κόσμο των παράξενων ψαριών Εκδόσεις Παττάκη Αθήνα
  • Κορνάρος Βιτσέντζος (2000) Ερωτόκριτος Εκδόσεις Παπαδόπουλος Αθήνα
  • Κυρίτση - Τζιώτη Ιωάννα (2004) Η μπουγάδα του Αϊ-Βασίλη Εκδόσεις Παπαδόπουλος Αθήνα
  • Λαλμάντ Οριάν (2015) Ο λύκος Ζαχαρίας στη χώρα των Παραμυθιών Εκδόσεις Παπαδόπουλος Αθήνα
  • Λαϊκό παραμύθι Ο ποντικός και η θυγατέρα του
  • Λαϊκό παραμύθι (2007) Κοντραφούρη Αριστέα Η Κανέλα και το Δυοσμαράκι  Εκδόσεις Κέδρος
  • Λαϊκό παραμύθι   Το χρυσόψαρο
  • Λαϊκό παραμύθι (2015) Κλασσικά αγαπημένα παραμύθια - Ο Τζακ και η Φασολιά Εκδόσεις Άγκυρα  Αθήνα
  • Μακ Κι Ντέιβιντ (2008) Έλμερ ο παρδαλός ελέφαντας Εκδόσεις Παττάκη Αθήνα
  • Μαλλιάρης Α. (2003) Ο Θησέας και η Αργοναυτική εκστρατεία Εκδόσεις Μαλλιάρης παιδεία Αθήνα
  • Μαλλιάρης Α. (2003) Οι άθλοι του Ηρακλή Εκδόσεις Μαλλιάρης παιδεία Αθήνα
  • Μανδηλαράς Φίλιππος (2010) Ο Περσέας και η Μέδουσα Εκδόσεις Παποδόπουλος Αθήνα
  • Μανδηλαράς Φίλιππος (2009) Οι 12 θεοί του Ολύμπου Εκδόσεις Παπαδόπουλος  Αθήνα
  • Μανδηλαράς Φίλιππος (2012) Ο Ποσειδώνας ο θεός της θάλασσας Εκδόσεις Παπαδόπουλος  Αθήνα
  • Μανδηλαράς Φίλιππος (2009) Οι Το χρυσόμαλλο δέρας Εκδόσεις Παπαδόπουλος  Αθήνα
  • Μανδηλαράς Φίλιππος (2009) Δαίδαλος και Ίκαρος Εκδόσεις Παπαδόπουλος Αθήνα
  • Μανδηλαράς Φίλιππος (2009) Ο Ηρακλής Εκδόσεις Παπαδόπουλος Αθήνα
  • Μπάρι Τζέιμς (1998) Πήτερ Παν Εκδόσεις Παπαδόπουλος Αθήνα
  • Μπουλωτής Χρήστος (2007) Οι 12 Κοκκινοσκουφίτσες και ο κουρδιστός Λύκος Εκδόσεις Παπαδόπουλος Αθήνα
  • Μπριμπό Τζεφ (2002) Το δώρο της Παπλωματούς Εκδόσεις Άγκυρα  Αθήνα
  • Περό Σαρλ (1993) Κοκκινοσκουφίτσα Εκδόσεις Κέδρος Αθήνα
  • Περό Σαρλ (1993)  Ο παπουτσωμένος γάτος Εκδόσεις Κέδρος Αθήνα
  • Σακκά - Νικολακοπούλου Ναννίνα (1996) Από τη Μυθολογία των Λαών Εκδόσεις Φυτράκη Αθήνα
  • Σακελλαρίδης Γιώργος (2014) Ο πρίγκιπας Λεμόνης και η όμορφη Κρεμμύδω Εκδόσεις Polaris Αθήνα
  • Σαρρή Ζωρς (2001) Αρλεκίνος Εκδόσεις Παττάκη Αθήνα
  • Σεντ Εξιπερί Αντουάν (1996) Ο Μικρός πρίγκιπας Εκδόσεις Αναστασιάδη Αθήνα
  • Σιλβερστάιν Σελ (1998) Το δέντρο που έδινε Εκδόσεις Δωρικός Αθήνα
  • Στρατίκης Πότης (2008) Ομήρου Οδύσσεια Εκδόσεις Στρατίκη Αθήνα
  • Σφαέλλου Καλλιόπη (2003) Ιλιάδα Εκδόσεις Άγκυρα Αθήνα
  • Τριβιζάς Ευγένιος (2003) Τα τρία μικρά λυκάκια  Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα Αθήνα
  • Τριβιζάς Ευγένιος (2013) Φουφήχτρα  Η μάγισσα με την ηλεκτρική σκούπα Εκδόσεις Μίνωας Αθήνα
  • Τσορώνη - Γεωργιάδη Γιολάντα (2011) Ο πύργος των Παραμυθιών Εκδόσεις Σαββάλα Αθήνα
  • Τσορώνη - Γεωργιάδη Γιολάντα (2011) Μια θυμωμένη τίγρη Εκδόσεις Σαββάλα Αθήνα
  • Τσορώνη - Γεωργιάδη Γιολάντα (2011) Ο μεγάλος νικητής Εκδόσεις Σαββάλα Αθήνα
  • Φλουρή Κυριακή (2011) Ποιος πήρε τις λέξεις από τα παραμύθια Τυποεκδοτική Μπαμιάκης

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου